مراقبت های دوران بارداری

دوران بارداری دوره‌ای حساس برای زنان است. آنها در این دوره، نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارند که از آن به عنوان مراقبت‌های دوران بارداری یاد می‌شود. مراقبت‌هایی که برای تضمین سلامتی مادر و جنین در رحم او ضروری هستند.
در واقع بسیاری از مشکلاتی که در دوران بارداری برای زنان ایجاد می‌شود، ناشی از بی‌توجهی به این موضوع هستند. چرا که عدم توجه به مراقبت‌های بارداری می‌تواند خطر آفرین باشد. اما آیا می‌دانید که بی‌احتیاطی در دوران بارداری می‌تواند چه خطراتی را برای مادر و فرزندش ایجاد ‌کند؟
در این مطلب قصد داریم به موضوع مراقبت‌های دوران حاملگی بپردازیم. با خواندن این مقاله، علاوه بر شناخت روش‌های مراقبتی، به اهمیت این موضوع نیز پی خواهید برد.

چرا توجه به مراقبت‌های دوران بارداری مهم است؟

قبل از آشنایی با مراقبت‌های دوران بارداری، شما باید بدانید که اصلا چرا بانوان باردار، نیاز به این مراقبت‌ها دارند؟ در واقع دلیل این کار مراقبت از بانوی باردار و جنین و کاهش احتمال خطرات جدی برای آنهاست.
برای مثال یک خانم در دوران بارداری ممکن است به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا یا پایین، بیماری‌های قلبی، مشکلات روانی مثل استرس و اضطراب شدید و مواردی از این قبیل دچار باشد. بنابراین لازم است که پزشک متخصص از جزئیات کامل وضعیت سلامتی فرد باردار آگاه باشد.
این موضوع به ویژه زمانی اهمیت پیدا می‌کند که پزشک بخواهد برای مادر دارو تجویز کند. در این صورت اگر پزشک از سوابق دارویی و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید، بی‌اطلاع باشد، با خطر جدی تداخل دارویی مواجه خواهید شد.

مراقبت‌ها و اقدامات لازم در دوران بارداری کدام‌اند؟

تا اینجا به اهمیت توجه به مراقبت‌های دوران بارداری پی بردید. سوالی که احتمالا در ذهن شما ایجاد شده این است که این مراقبت‌ها و اقداماتی که باید در دوران بارداری برای همه زنان باردار انجام بگیرد، شامل چه مواردی می‌شود؟
مراقبت‌های دوران حاملگی اقدامات گوناگونی را در‌بر‌می‌گیرد که در ادامه آنها را معرفی کرده‌ایم:

1. تغذیه در دوران بارداری

   تغذیه در دوران بارداری از مهم‌ترین مسائلی است که به هیچ عنوان نباید آن را نادیده گرفت. چرا که به شدت روی وضعیت سلامت مادر و جنین تاثیرگذار است. مادر در این دوران نیاز به یک تغذیه کامل با تنوع بالا دارد. یعنی وعده‌های غذایی وی باید مجموعه‌ای کامل از مواد مغذی از قبیل آهن، کلسیم، کربوهیدرات، چربی و انواع ویتامین‌ها باشد. نوشیدن آب کافی نیز نه تنها در دوران بارداری بلکه در تمام طول زندگی هر فرد، ضروری است.

2. کار کردن در دوران بارداری

   برای پاسخ به این سوال باید به موارد مختلفی توجه کنید. مثلا شرایط شغلی شما، مدت زمانی که از بارداری شما می‌گذرد، به طور کلی شرایط بدنی شما در جواب این سوال تاثیرگذار هستند. اگر در سه ماهه سوم بارداری هستید، بهتر است زمان کار خود را به حداقل رسانده و یا حتی اصلا کار نکنید. البته شغل‌هایی مانند نشستن پشت میز و پاسخ دادن به ارباب رجوع در این دوران مانعی ندارد. اما مشاغل سنگین و شغل‌هایی که شما را در معرض مواد شیمیایی، فلزاتی مانند جیوه و سرب قرار می‌دهند، تاثیرات منفی روی جنین خواهند داشت.

3. شرایط محیطی و روحی فرد باردار

   شرایط روحی و روانی مادر در این دوره بسیار مهم است. وضع روانی شما مطمئنا روی جنین درون شکم‌تان نیز تاثیر گذاشته و در صورت داشتن استرس و اضطراب شدید، سلامت جنین نیز به خطر می‌افتد. این موضوع ممکن است بعد از به دنیا آمدن فرزندتان نیز سلامتی او را تهدید کند. چون استرس از مادر به فرزند منتقل شده و زندگی او را هم تحت الشعاع قرار می‌دهد.
   با توجه به این مورد، باید سعی کنید در دوران بارداری تا حد امکان از محیط‌های استرس‌زا پرهیز کنید. سعی کنید کمتر اخبار ببینید. چون اخبار معمولا شامل خبر‌های منفی است که می‌تواند سبب ایجاد استرس در شما شود. در این رابطه اطرافیان خانم باردار نیز نقش دارند. یعنی آنها هم باید در رابطه با فرد باردار احساس مسئولیت داشته و سعی کنند محیطی آرام و به دور از هرگونه استرس و تشنج را برای وی فراهم کنند.

4. ورزش کردن در دوران بارداری

   در دوران بارداری باید از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید. چون ورزش سنگین، هم به مادر و هم به جنین آسیب می‌رساند. اما ورزش‌های سبک که نیاز به تحرک پایین‌تری دارند، نه ‌تنها مضر نیستند، بلکه حتما باید آن را در برنامه خود قرار دهید. مثلا یکی از مشکلاتی که در دوران بارداری ممکن است برای مادر ایجاد شود، یبوست است. معمولا یکی از راه‌های پیشنهادی پزشکان برای کاهش اثرات این مشکل، ورزش‌های سبک است که تاثیر کاملا مشهودی روی این موضوع دارد.

5. آزمایشات و معاینات لازم در دوران بارداری

   آزمایشات و معاینات، دسته‌ای دیگر از مراقبت‌های دوران بارداری هستند که با هدف مراقبت از جنین و اطمینان از رشد طبیعی آن انجام می‌شوند. این آزمایشات شامل موارد زیادی است. البته ممکن است که تعدادی از آنها برای شما ضروری نباشد. تصمیم در رابطه با اینکه شما در هر دوره از بارداری به چه نوع معاینات و آزمایشات نیاز پیدا خواهید کرد، با پزشک متخصص است. در ادامه به بیان مهمترین آزمایشات و معاینات دوران بارداری می‌پردازیم:
   • سونوگرافی برای نظارت بر رشد جنین، تشخیص ناهنجاری‌ها و تعیین زمان تقریبی تولد
   • غربالگری ژنتیکی جهت تشخیص اختلالات ژنتیکی
   • آزمایش خون برای تعیین گروه خونی
   • آزمایش ادرار
   • غربالگری بیماری‌های جنسی
   • غربالگری عارضه‌های عفونی
   • معاینه تیروئید
   • شمارش سلول‌های خون
   • سنجش گلوکز خون
   • نمونه‌برداری از جفت مادر
   • سنجش میزان پروتئین ادرار

6. مراقبت از دهان و دندان

   یکی دیگر از مراقبت‌های دوران بارداری، توجه مسواک زدن و شستشوی دندان‌ها است. بر اساس مطالعات صورت گرفته روی این موضوع، عارضه‌های دهان و دندان مثل عفونت لثه، احتمال تولد زودرس جنین را به همراه دارد. توصیه پزشکان برای مراقبت از دهان و دندان در این دوران، مسواک زدن به طور منظم و مصرف کمترین مقدار شیرینی‌جات است. برای کاهش خطرات ناشی از عفونت‌های دهانی، دندان‌ها باید توسط دندان پزشک بررسی شده و در صورت وجود مشکلاتی، باید اقدامات درمانی لازم انجام شوند.

راهنمای مطمئن برای آشنایی با مراقبت‌های دوران بارداری

شما برای آشنایی با مراقبت‌های دوران بارداری و دریافت اطلاعات لازم، نیاز به یک منبع اطلاعاتی مطمئن دارید. برای این منظور می‌توانید با یک پزشک زنان مشورت نموده و سوالات، ابهامات و دغدغه‌های خود را با او در میان بگذارید. پزشک با بررسی دقیق شرایط شما و جنین، اطلاعات مورد نیاز را به شما داده و ابهامات شما را رفع می‌کند.
علاوه بر مراجعه به پزشک، جهت دریافت اطلاعات در این زمینه، یک راهکار کاربردی دیگر نیز وجود دارد. یعنی می‌توانید اطلاعات خود را در فضای مجازی پیدا کنید. امروزه در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام، یوتیوب، اینستاگرام و یا مرورگر گوگل، اطلاعات زیادی وجود دارد که به طور رایگان در اختیار شما قرار می‌گیرد.
البته این نکته را نیز باید مد نظر قرار دهید که دریافت اطلاعات از پزشک، به مراتب راه مطمئن‌تری نسبت به اطلاعات موجود در فضای اینترنت است. چون ممکن است اطلاعاتی که افراد مختلف در فضای مجازی به اشتراک می‌گذارند، معتبر نباشد. بنابراین عمل کردن طبق دستور افرادی که از صحت حرف‌های آنها اطلاعی ندارید، می‌تواند خطرات زیادی را به شما تحمیل کند.

اگر مراقبت‌های دوران بارداری را انجام ندهم، چه می‌شود؟

مراقبت‌های دوران بارداری، همانطور که از نام آن می‌توان برداشت کرد، با هدف مراقبت از مادر و جنین صورت می‌گیرد. آیا شما قصد مراقبت از خود و فرزندتان و در نهایت تولد یک نوزاد سالم را دارید؟
باید توجه کنید که دوران بارداری می‌تواند یک دوران به یاد ماندنی و خاطره‌انگیز برای شما باشد. اما صبر کنید! این زمانی اتفاق می‌افتد که شما خدمات مربوط به مراقبت‌های بارداری را دریافت کنید. در حالی که اگر این مساله را نادیده بگیرید ممکن است دوران بارداری شما طوری پیش برود که در سال‌های بعد به عنوان یک کابوس از آن یاد کنید. زیرا در صورتی که این مراقبت‌های ضروری را انجام ندهید، خطرات بسیار بزرگ و جدی شما را تهدید خواهد کرد. خطراتی مثل مرگ مادر، عدم رشد طبیعی جنین و حتی سقط آن که مطمئنا شما به هیچ وجه نمی‌خواهید چنین اتفاقی بیفتد.
با توجه به مطالبی که گفتیم باید تاکید کنیم که مراقبت‌های دوران بارداری یک امر ضروری است که حتما باید انجام شود. زیرا عدم توجه به آن، ممکن است سبب ایجاد مشکلاتی شود که حتی سال‌ها بعد از تولد کودک‌تان زندگی او و شما را تحت تاثیر قرار دهد.

سوالات متداول

1. آیا همه مادران باید مراقبت‌های دوران بارداری را انجام دهند؟

   بله؛ همه افراد در دوران بارداری برای حفظ سلامتی خود و فرزندشان باید مراقبت‌های بارداری را انجام دهند.

2. هزینه‌های آزمایشات و معاینات لازم در دوران بارداری چقدر است؟

   هزینه‌های این آزمایشات را نمی‌توان به طور دقیق تعیین کرد. با توجه به نوع آزمایش و شرایط افراد، هزینه‌ها متفاوت است.

3. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

   پس از مثبت‌ شدن تست بارداری، شما باید تحت نظر پزشک قرار گرفته و مسائل مختلف درباره سبک زندگی، سوابق بیماری و سایر موارد لازم را در اختیار او قرار دهید.