آیا این مطلب برایتان مفید است؟
دوران بارداری یکی از مراحل مهم و حساسی است که در آن آزمایش‌های مختلفی برای تأیید سلامتی جنین انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین آزمایش‌های دوران بارداری، سونوگرافی ان تی است. اسکن شفافیت نوکال یا سونوگرافی NT می‌تواند به تعیین میزان احتمال ابتلای کودک شما به یک بیماری مادرزادی یا ژنتیکی کمک کند.
سونوگرافی NT چگونه انجام می‌شود؟
کاربردهای آن چیست؟
نتیجه غیرطبیعی در سونوگرافی NT به چه معناست؟
ما در ادامه این مقاله، اطلاعات کامل و مفیدی درباره این نوع سونوگرافی و ضرورت انجام آن در دوران بارداری ارائه خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
سونوگرافی NT چیست؟
غربالگری شفافیت نوکال یا غربالگری NT یک سونوگرافی معمولی است که در پایان سه‌ماهه اول بارداری انجام می‌شود. این سونوگرافی به پزشکان کمک می‌کند تا احتمال ابتلا به ناهنجاری‌های کروموزومی در نوزاد را بررسی کنند.
NT بر روی یک فضای کوچک و شفاف در پشت گردن نوزاد در حال رشد به نام چین نوکال تمرکز می‌کند. به گفتة کارشناسان، نوزادان با افزایش مایع در قاعده گردنشان از نظر آماری در معرض خطر ابتلا به مشکلات کروموزومی مانند سندرم داون، سندرم ادواردز یا سندرم پاتاو هستند.
همه این شرایط به دلیل داشتن یک نسخه اضافی از یک کروموزوم خاص (به ترتیب کروموزوم ۲۱، ۱۸ یا ۱۳) است که می‌تواند ناتوانی‌های ذهنی و نقایص مادرزادی خفیف تا شدید ایجاد کند.
سونوگرافی NT در چند ماهگی حاملی انجام می‌شود؟
یک جنین طبیعی بین هفته‌های ۹ تا ۱۴، مایع (NT) را در زیر پوست پشت سر و گردن جمع می‌کند. این تجمع مایع یا NT در جنینی که دچار ناهنجاری کروموزومی است، بیشتر خواهد بود.
طبق توصیه پزشکان بهترین زمان برای انجام سونوگرافی ان تی، هفته ۱۲-۱۳ است؛ زیرا اندازه و موقعیت جنین، بررسی‌ها را دقیق‌تر و قابل دستیابی‌تر می‌کند. در طول این مدت، اندازه جنین بین ۴۵ تا ۸۴ میلی‌متر است.
انجام سونوگرافی NT به چه کسانی توصیه می‌شود؟
تمام خانم‌های باردار برای اطمینان از سلامت جنین خود نسبت به ناهنجاری‌های مادرزادی و ژنتیکی می‌توانند این سونوگرافی را انجام دهند.
اما خانم‌های باردار بالای ۳۵ سال و یا خانم‌هایی که سابقه داشتن نوزادی با نواقص مادرزادی را داشته‌اند و یا در خویشاوندان درجه یک سابقه بیماری و ناهنجاری‌های مادرزادی و ژنتیکی را داشته‌اند، باید حتماً از سونوگرافی NT استفاده کنند. زیرا احتمال بروز ناهنجاری‌ها مشکلات مادرزادی در این افراد بیشتر است.
کاربردهای سونوگرافی NT چیست؟
سونوگرافی ان تی معمولاً به عنوان یک آزمایش غربالگری برای شناسایی حاملگی‌هایی با خطر افزایش ناهنجاری‌های کروموزومی استفاده می‌شود. اما به طور کلی در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
- تعیین سن دقیق جنین
- تعیین جنسیت
- تشخیص ناهنجاری‌های مادرزادی و ژنتیکی
- تعیین زمان دقیق زایمان طبیعی
- اکوکاردیوگرافی قلب جنین
- بررسی تشکیل یا عدم تشکیل تیغه بینی (در سندروم مادرزادی داون امکان شکل‌گیری کامل تیغه بینی وجود نخواهد داشت.)
- ارزیابی آناتومی جنین با اندازه‌گیری نواحی مختلف بدن جنین مانند اندازه دور سر جنین، طول بدن، استخوان بازو و استخوان ران
نحوه انجام سونوگرافی NT چگونه است؟
متخصص سونوگرافی شما، روشی را بر اساس چندین ملاحظات از جمله میزان طول بارداری و شکل بدن شما انتخاب می‌کند. 2 روش انجام این سونوگرافی شامل موارد زیر هستند:
-
از طریق شکم
اگر اسکن شما از طریق شکم انجام شود، از شما خواسته می‌شود قبل از انجام سونوگرافی NT، چند فنجان آب بنوشید تا مثانه شما پر شود. این باعث می‌شود که داخل رحم شما راحت‌تر دیده شود. متخصص سونوگرافی مقداری ژل را روی شکم می‌ریزد و به آرامی پروب سونوگرافی را روی شکم شما حرکت می‌دهد تا فضای پر از مایع پشت گردن جنین اندازه‌گیری شود. سطح سیال بر حسب میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود. -
از طریق واژینال
اگر اسکن شما از طریق واژینال انجام شود، یک پروب سونوگرافی کوچک و روغن کاری شده به آرامی وارد واژن می‌شود. پروب ممکن است کمی ناراحت کننده باشد؛ اما معمولاً دردناک نیست. سونوگرافی ان تی، با این روش می‌تواند تصاویر دقیق‌تری را ارائه دهد، زیرا پروب به رحم شما نزدیک‌تر است.
هزینه سونوگرافی NT چقدر است؟
سونوگرافی ان تی، برای بررسی سلامت جنین انجام می‌شود، بنابراین از الزامات مراقبتی سه ماه اول بارداری است. هزینه سونوگرافی NT تحت پوش بیمه است؛ اما با توجه به نوع تجهیزات و دستگاه‌های سونوگرافی که در مراکز مختلف استفاده می‌شوند، هزینه سونوگرافی دقیق و مشخص نمی‌باشد.
برای انجام سونوگرافی NT به کجا مراجعه کنم؟
سونوگرافی NT ممکن است در مراکز رادیولوژی یا بیمارستان انجام شود. اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، مراجعه به مراکزی است که این تصویربرداری‌ها و آزمایش‌های غربالگری را با دقت بالایی انجام می‌دهند؛ بنابراین باید به مرکزی معتبر در این زمینه با امکانات عالی و دستگاه‌های پیشرفته و استفاده از به روزترین متدهای دنیا مراجعه شود.
اسکن شفافیت نوکال معمولاً توسط یک تکنسین آموزش دیده به نام سونوگرافیست انجام می‌شود، اما سایر متخصصان بهداشت مانند پزشکان یا ماماها نیز ممکن است این کار را انجام دهند.
چقدر طول می‌کشد تا جواب سونوگرافی NT آماده شود؟
سونوگرافی NT در بارداری، معمولاً طی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه انجام می‌شود. اما نتیجه آزمایش ممکن است بین ۲ ساعت تا چند روز و نهایتاً یک هفته حاضر شود.
اقدامات و آمادگی‌های لازم پیش از انجام سونوگرافی NT کدام‌اند؟
اقدامات و آمادگی‌های لازم شامل موارد زیر هستند:
- در صورت امکان، لطفاً لباس‌های راحت و گشاد بپوشید که امکان دسترسی آسان به ناحیه‌ای که در حال تصویربرداری است را فراهم کند.
- برای اسکن شکمی، کارشناسان می‌گویند اگر با مثانه پر، تحت سونوگرافی NT قرار بگیرید، نتایج واضح‌تری از شفافیت ناحیه گردن دریافت خواهید کرد، بنابراین سعی کنید قبل از انجام آزمایش به دستشویی نروید.
- برای اسکن واژینال، تصویربرداری با مثانه خالی انجام می‌شود که اکثر خانم‌ها آن را راحت‌تر می‌دانند.
اگر سونوگرافی NT وجود اختلالی را نشان داد، باید چکار کنم؟
نتیجه غیر طبیعی در تست غربالگری NT به این معنی نیست که نوزاد شما لزوماً دارای ناهنجاری کروموزومی است. بلکه به این معنا است که احتمال وجود مشکل از نظر آماری وجود دارد. به همین دلیل است که پزشک شما آزمایش‌های تشخیصی بعدی را پیشنهاد می‌کند. دو آزمایش تشخیصی با دقت بالاتر که ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند، آمنیوسنتز یا نمونه‌برداری از پرزهای جفتی است.
درصد قطعی بودن نتایج سونوگرافی NT چقدر است؟
سونوگرافی غربالگری NT به تنهایی می‌تواند حدود 70 درصد از موارد سندرم داون را تشخیص دهد.
بسیاری از پزشکان، یک سونوگرافی معمولی NT را با غربالگری خون ترکیب می‌کنند. دقت پیش‌بینی ناهنجاری‌ها، زمانی که با آزمایش خون در سه‌ماهه اول ترکیب شود تا حدود ۹۵ درصد افزایش می‌یابد.
چه عواملی بر نتیجه سونوگرافی NT تأثیر می‌گذارند؟
عوامل مختلفی ممکن است باعث اختلال در نتیجه سونوگرافی شوند. این عوامل شامل:
- اضافه‌وزن و چاقی بیش از حد زن باردار
- وجود مدفوع در روده‌ها
- کم‌بودن آنرمال حجم مایع آمنیوتیک
- درازکشیدن نادرست در جریان غربالگری
- فعالیت بیشتر از حد جنین
- قرارگرفتن جنین در حالت‌های خاص که دیده‌شدن او را با مشکل مواجه می‌کند
نحوه تفسیر نتایج سونوگرافی NT
در برگه نتایج شما “افزایش خطر” یا “کم خطر” نوشته خواهد شد که تفسیر آنها به صورت زیر است:
-
کم خطر
این نتیجه به این معنی است که احتمال تولد نوزاد با ناهنجاری‌های مادرزادی یا ژنتیکی در شما کم است. -
پر خطر
به این معنی است که احتمال اینکه کودک با سندرم داون یا بیماری دیگری را حمل می‌کنید، افزایش یافته است.
واقعاً مهم است که به یاد داشته باشید غربالگری فقط احتمال ابتلای کودک شما را بررسی می‌کند. در بسیاری از مادرانی که نتایج آنها افزایش خطر را نشان می‌دهد، در آزمایش تشخیصی بعدی و یا هنگام تولد مشخص می‌شود که نوزاد، کاملاً سالم است.
مطالعات نشان داده است که هنگامی که این اندازه‌گیری‌ها با اطلاعات مربوط به سن، وزن و مدت بارداری شما ترکیب می‌شود، نتایج بهتر و دقیق‌تر خواهد بود.
سؤالات متداول
-
عدد نرمال سونوگرافی NT چقدر است؟
زمانی که اندازۀ جنین بین ۴۵ تا ۸۴ میلی‌متر است، ضخامت NT (تراکم مایع زجاجی پشت گردن) کمتر از ۳٫۵ میلی‌متر، نرمال محسوب می‌شود. معمولاً ضخامت ان‌تی متناسب با رشد جنین افزایش پیدا می‌کند. -
آیا انجام سونوگرافی NT برای همه مادران واجب است؟
سلامتی فرزند، برای هر مادر و پدری بسیارمهم است؛ بنابراین برای اطمینان از سلامتی جنین، مادران باردار باید سونوگرافی NTرا در دوران بارداری انجام دهند. البته برای خانم‌هایی که در سنین بالا باردار می‌شوند یا سابقه خانوادگی ناهنجاری‌های ژنتیکی دارند، انجام سونوگرافی NT واجب است. زیرا احتمال بروز بیماری‌ها و اختلالات کروموزومی در فرزندان آنها بسیار زیاد است. -
انجام سونوگرافی NT برای مادر یا جنین خطراتی ایجاد نمی‌کند؟
خیر. انجام سونوگرافی NT برای مادر و جنین خطری ایجاد نمی‌کند؛ زیرا در این سونوگرافی، از اشعه فرابنفش استفاده نمی‌شود و تاکنون در بررسی‌ها و تحقیقات، گزارشی براین‌اساس به دست نیامده است. -
مزایای انجام سونوگرافی NT چیست؟
مزایای بسیاری دارد، ازجمله:NT سونوگرافی- بدون درد و ناراحتی به علت عدم نیاز به سوزن، تزریق و برش
- ایمنی بالا به علت عدم قرارگیری بیماران در معرض تشعشعات یونیزه‌کننده
- دردسترس‌بودن و ارزان‌تر بودن نسبت به سایر روش‌ها
- نمایش‌دادن تصاویری از بافت‌های نرمی که در اشعه X به‌خوبی نمایش داده نمی‌شوند.
-
آیا سونوگرافی NT و تعیین جنسیت جنین باهم ارتباطی دارند؟
معمولاً مادران در زمان غربالگری اول (سونوگرافی NT) علاوه بر سلامت جنین، دوست دارند از جنسیت جنین خود نیز مطلع شوند. اما با توجه به اینکه در سه‌ماهه اول، هنوز تفاوت قابل توجهی بین اندام تناسلی دختر و پسر وجود ندارد و امکان خطا در تعیین جنسیت با سونوگرافی NT بسیار زیاد است، زمان مناسب برای تعیین جنسیت جنین، پس از هفته ۱۶ بارداری است. -
معیار تعیین سن حاملگی در سونوگرافی NT چیست؟
معیار تعیین سن جنین در سونوگرافی ان تی، طول سری - دمی یا اصطلاحاً CRL است که بایستی برای اندازه‌گیری NT در محدوده ۴۵ تا ۸۴ میلی‌متر باشد. -
آیا پس از سونوگرافی NT نیاز به انجام اقدامات خاصی وجود دارد؟
اگر نتیجه بررسی‌ها در سونوگرافی ان تی، مثبت باشد، مادر باردار برای انجام تست‌های تشخیصی دقیق‌تر کاندید می‌شود. ولی اگر نتیجه منفی باشد احتمال ابتلا به ناهنجاری به‌قدری کم است که نیاز به پیگیری ندارد.
