درمان واژینیسموس

چکیده مطلب

انقباضات ناخودآگاه عضلات واژن می توانند باعث بروز مشکل در روابط زناشویی شوند. بسیاری از افراد تا قبل از برقراری روابط جنسی از وجود این اختلال اطلاع ندارند، اما در صورت بروز آن نباید نگران باشید زیرا روش های درمانی زیادی برای برطرف کردن آن وجود دارد.
آیا شما با علائمی مانند درد و سوزش در حین رابطه جنسی و نشانه های دیگری که این فرآیند را برای شما دچار مشکل کرده است، رو به رو شده اید؟
در این مقاله اطلاعات کاملی درباره ی این اختلال، علل، علائم و روش های درمان آن گردآوری کرده ایم تا با مطالعه ی آن بتوانید راهکار هایی درباره ی حل این مشکل بدست آورید، پس با ما همراه باشید.

واژینیسموس چیست؟

واژینیسموس اختلال جنسی است که در آن ماهیچه های واژن هنگام رابطه ی جنسی به طور غیر ارادی منقبض می شوند و باعث می شود که زنان رابطه ی جنسی دردناکی را تجربه کنند. زنان مبتلا به این اختلال در ورود آلت تناسلی مردانه، تامپون و همچنین ابزار معاینه ی پزشکی به واژن، دچار انقباض غیر ارادی عضلات واژن شده که عمل دخول را دردناک و یا غیر ممکن می کند.
اما به نظر شما این اتفاق به چه دلایلی اتفاق می افتد؟ در ادامه مقاله علل این عارضه را نیز برایتان بررسی می کنیم.

چه افرادی می توانند به واژینیسموس مبتلا شوند؟

واژینیسموس ممکن است در اولین رابطه ی جنسی فرد در اواخر نوجوانی و یا اوایل بزرگسالی، بروز کند. این حالت همچنین می تواند اولین باری که فردی سعی می کند تامپون وارد کند و یا معاینه ی لگن را در مطب پزشک متخصص زنان و زایمان انجام دهد، رخ دهد.
برخی از زنان در سنین بالا دچار واژینیسموس می شوند. این اتفاق می تواند پس از سال ها بدون هیچ مشکلی اتفاق بیفتد. هر زمان که دخول به واژن وجود داشته باشد، ممکن است اسپاسم و درد ایجاد شود و یا ممکن است آن را فقط در زمان های خاصی مانند حین رابطه جنسی و یا معاینه لگن تجربه کنند.

علائم واژینیسموس

در ادامه شما را با نشانه های این عارضه آشنا می کنیم:

1. تجربه ی دخول دردناک

   اغلب اولین نشانه ی واژینیسموس داشتن رابطه ی جنسی دردناک است که به علت سفت شدن غیر ارادی ماهیچه های واژن هنگام دخول است. شدت این بیماری در زنان متفاوت است ولی در همه ی موارد، تنگ شدن واژن دخول را دشوار یا غیر ممکن می کند.

2. انقباض غیر ارادی عضلات واژن

   در صورت ابتلا به واژینیسموس، کنترل عضلات واژن خارج از اراده ی زن خواهد بود و این عضلات هنگام دخول به طور غیر ارادی، منقبض می شوند.

3. کاهش میل جنسی

   واژینیسموس می تواند علائم دیگری از جمله ترس از دخول به واژن و کاهش میل جنسی مربوط به دخول به دلیل درد و اضطراب مربوط به رابطه ی جنسی، داشته باشد.

4. حساسیت به ورود هرچیزی به واژن

   زنان مبتلا به واژینیسموس اغلب هنگامی که هر چیزی مانند تامپون و یا وسایل معاینه ی پزشکی در واژن وارد می شود، احساس سوزش و درد می کنند.

5. قطع نفس هنگام رابطه ی جنسی

   زنان مبتلا به واژینیسموس هنگام دخول ممکن است از شدت درد دچار اسپاسم عضلانی و قطع نفس برای چند لحظه به دلیل درد زیاد شوند.

انواع واژینیسموس

دو نوع اصلی واژینیسموس وجود دارد که ممکن است در هر سنی رخ دهند و نشانه های آن ها در افراد مختلف یکسان نیست. انواع آن عبارتند از:

1. اولیه

   واژینیسموس اولیه در اولین تجربه ی جنسی زن اتفاق می افتد و موجب سفت شدن عضلات واژن می شود و از عمل دخول ممانعت می کند. این اتفاق می تواند حتی هنگام معاینه ی پزشکی رخ دهد.

2. ثانویه

   این زمانی است که زن قبلاً رابطه جنسی بدون درد داشته است، اما پس از آن این امر دشوار یا غیرممکن می شود. این نوع به واژینیسموس اکتسابی نیز شناخته می شود.

3. کامل

   در این نوع واژینیسموس، عضلات واژن به ورود هر شیئی حساس می شوند و واکنش نشان می دهند.

4. موقعیتی

   در این نوع واژینیسموس، عضلات واژن فقط در برخی مواقع واکنش نشان می دهند، مثلا ممکن است هنگام مقاربت مشکلی پیش نیاید ولی هنگام ورود وسیله ی معاینه ی پزشکی منقبض شوند.

انواع درجات واژینیسموس

واژینیسموس با توجه به شدت آن درجات مختلفی دارد که شامل موارد زیر می باشند:

1. درجه 1

   در این درجه، بیمار می تواند رابطه ی جنسی برقرار کند، اما هنگام مقاربت احساس سوزش، درد و یا تنگی واژن می کند. در صورتی که بیمار پس از مراجعه به پزشک زنان و انجام توصیه های او، همچنان دچار این مشکل باشد، با مراجعه به فیزیوتراپی و انجام تمرینات کگل، حتما درمان خواهد شد.

2. درجه 2

   در این نوع، بیمار حین مقاربت درد زیادی را تجربه می کند که رابطه ی جنسی را آزار دهنده کرده و فرد از آن هیچ لذتی نمی برد. درمان آن می تواند از طریق فیزیوتراپی عضلات کف لگن و انجام تکنیک هایی برای ریلکس شدن، انجام می شود.

3. درجه 3

   واژینیسموس درجه 3 شامل حالتی است که فرد هنگام برقراری رابطه ی جنسی، دچار انقباضات غیر ارادی و شدید ماهیچه های واژن می شود که دخول را غیر ممکن می کند و همچنین انجام معاینات لگنی را نیز دشوار می کند. این افراد با استفاده از دیلاتور ها و انجام فیزیوتراپی عضلات کف لگنی و همچنین تکنیک های ریلکس کردن، به درمان او کمک می کنند.

4. درجه 4

   در این درجه، بیمار هنگام مقاربت ران های خود را جمع می کند و کمر و باسن خود را بالا می برد. واژینیسموس درجه 4، شدیدترین نوع است و از نظر درمانی همانند درجه 3، درمان می شود، ولی ممکن است بیمار نیازمند تعداد جلسات بیشتری باشد.

تشخیص واژینیسموس

برای تشخیص، پزشک متخصص زنان معاینه ی فیزیکی انجام می دهد و در مورد سابقه پزشکی و جنسی شما سوال می کند. این تاریخچه ها می توانند به سرنخ هایی برای علت اصلی انقباضات کمک کنند. پزشک ممکن است قبل از معاینه از کرم بی حسی موضعی در خارج از واژن استفاده کند تا انجام معاینه برای شما راحت تر شود. او ممکن است درباره ی موارد زیر از بیمار سوالاتی را بپرسد:

• اولین بار کی متوجه این اختلال شدید؟
• هر چند وقت یکبار اتفاق می افتد؟
• چه عاملی سبب ایجاد آن می شود؟
• آیا شما تا به حال آسیب جنسی و یا سوء استفاده جنسی را تجربه کرده اید؟

درمان واژینیسموس

اختلال واژینیسموس را می توان با روش های آموزش، مشاوره و انجام تمریناتی، درمان کرد. هدف از درمان کاهش انقباضات غیر ارادی و از بین بردن ترس ها برای داشتن رابطه ی جنسی لذت بخش می باشد که می توان با استفاده از روش های زیر آن را درمان کرد:

1. آموزش جنسی و مشاوره

   آموزش آناتومی و دادن اطلاعات درباره ی ماهیچه های مربوط به واژینیسموس و اتفاقاتی که در حین برانگیختگی جنسی و در طول رابطه ی جنسی برای بدن می افتد، می تواند به بیمار در درک نحوه ی عملکرد اجزای بدن و واکنش آن، کمک کند.
   همچنی صحبت با مشاور متخصص در زمینه اختلالات جنسی بسیار کمک کننده می باشد. مشاوره می تواند برای زن به تنهایی و یا همراه با شریک جنسی او انجام شود.
   تکنیک های آرامش بخش و هیپنوتیزم همچنین می توانند باعث ایجاد آرامش شده و به شما کمک کنند تا هنگام رابطه ی جنسی احساس راحتی بیشتری داشته باشید.

2. فیزیوتراپی

   فیزیوتراپیست می تواند با آموزش تکنیک های خاصی به ریلکس کردن ماهیچه های کف لگن کمک کند.

3. انجام تمرینات ورزشی

   خانم هایی که به این بیماری مبتلا هستند، می توانند با کمک برخی از تمرین ها در منزل به کنترل و شل کردن ماهیچه های اطراف واژن خود به بهبودی کمک کنند. اگر می خواهید تاثیر این تمرینات را ببینید، آن ها را به مدت 3 تا 4 ماه انجام دهید. ابتدا، تمرینات کگل را با منقبض کردن ماهیچه هایی که برای قطع جریان در هنگام ادرار استفاده می کنید، انجام دهید. نحوه ی انجام این تمرین به صورت زیر می باشد:
   • ماهیچه ها را منقبض کنید.
   • نگه داشتن برای 2 تا 10 ثانیه
   • ماهیچه ها را شل کنید.
   • توصیه می شود این تمرین را 20 بار انجام دهید. (می توانید آن ها را هر چند بار که می خواهید در روز انجام دهید.)
     پس از چند روز، هنگام انجام تمرینات یک انگشت خود را تا حدود اولین مفصل انگشت دست در داخل واژن قرار دهید. می توانید جهت انجام این کار از ژل روان کننده استفاده کنید.
     ابتدا با یک انگشت شروع کنید و سپس انگشتان دوم و سوم خود را اضافه کنید. احساس می کنید ماهیچه های واژن در اطراف انگشتانتان جمع شده اند و اگر راحت نبودید می توانید انگشت خود را بیرون بیاورید.
     پس از مدتی، می توانید دیلاتور های مخروطی شکل را به مدت 10 یا 15 دقیقه داخل واژن قرار دهید تا به عضلات واژن کمک کنند تا به فشار عادت کنند.

4. استفاده از دیلاتور

   پزشک ممکن است استفاده از دیلاتور (گشاد کننده ی واژن) را توصیه کند. قرار دادن دیلاتور مخروطی شکل درون واژن به کشش و انعطاف پذیری ماهیچه های واژن کمک می کند. با کوچک ترین سایز دیلاتور شروع کنید و به تدریج اندازه ی دیلاتور خود را افزایش دهید.
   برای افزایش صمیمیت، از شریک خود بخواهید به شما در قرار دادن دیلاتور ها کمک کند. پس از اتمام دوره ی درمان با مجموعه ای از دیلاتور ها، شما و شریک زندگی خود می توانید دوباره رابطه جنسی داشته باشید.

5. درمان شناختی رفتاری (CBT)

   CBT به شما کمک می کند تا بفهمید که افکارتان چگونه بر احساسات و رفتار هایتان تأثیر می گذارد. این یک درمان موثر برای اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) است.

6. نشستن در وان آب گرم

   قبل از رابطه ی جنسی بهتر است به مدت 10تا 15 دقیقه در آب گرم بنشینید. انجام این کار به آرام و شل شدن عضلات واژن و لگن کمک می کند.

7. استفاده از ژل لوبریکانت

   ژل های لوبریکانت حاوی مواد روان کننده ای هستند که باعث ایجاد لغزندگی بیشتر در واژن می شوند و عمل دخول را راحت تر می کنند. از این ژل ها می توان برای زنانی که مشکل خشکی واژن دارند، زنان یائسه، زنانی که به تازگی زایمان کرده اند و زنانی که اولین رابطه ی جنسی را تجربه می کنند استفاده کرد.

8. تزریق بوتاکس

   بوتاکس ژلی است که باعث فلج شدن عضلات برای مدت محدودی می شود. با تزریق این ژل به عضلات خاصی در واژن که هنگام مقاربت منقبض می شوند و فلج کردن آن ها می توان مشکل واژینیسموس را برطرف کرد. برخی از زنان ممکن است فقط یک بار به تزریق این ژل نیاز داشته باشن و برخی از آن ها امکان دارد هر چند ماه یک بار به تزریق آن نیاز پیدا کنند.

9. استفاده از دستگاه RF هیگز

   استفاده از دستگاه آر اف یکی از روش های سریع درمان واژینیسموس می باشد که با استفاده از امواج الکترومغناطیسی بر روی سلول های ماهیچه های واژن تاثیر می گذارند و باعث می شود انقباضات غیر ارادی هنگام برقراری رابطه ی جنسی برطرف شوند. تعداد جلسات مورد نیاز آر اف، با توجه به شدت واژینیسموس تعیین می شود.

مزایای استفاده از دستگاه RF

استفاده از این روش برای درمان واژینیسموس دارای مزایای زیادی می باشد که می توان به این موارد اشاره کرد:

• استفاده از دستگاه آر اف، یک روش غیر تهاجمی و بدون خونریزی است.
• نیاز به انجام روش های دیگر جهت رسیدن به نتیجه ی مطلوب ندارد.
• روشی سریع و نتیجه بخش است.
• این روش برای درمان واژینیسموس های قدیمی و شدید نیز استفاده می شود.
• استفاده از این روش عوارض ندارد و نیاز به مراقبت های بعدی ندارد.
• معمولا نتیجه ی درمان با دستگاه آر اف بعد از جلسه ی اول مشخص می شود.

مدت زمان درمان واژینیسموس

مدت زمان درمان واژینیسموس با توجه به شدت اختلال و علت آن و روش درمانی که انتخاب می کنید متفاوت است و می تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.

علل واژینیسموس

برخی از علل واژینیسموس می توانند شامل موارد زیر باشند:

• اختلالات اضطرابی و افسردگی
• آسیب های زایمان مانند کشیدگی واژن
• ترس و یا احساسات منفی نسبت به روابط جنسی
• تجربه ی سوء استفاده ی جنسی و تجاوز
• رابطه جنسی دردناک گذشته
• مشکلات عاطفی (مانند داشتن روابط جنسی خشونت آمیز)
• عفونت مثانه و مجاری ادراری و واژن
• نقص مادرزادی
• عوارض منفی برخی از دارو ها
• خشکی واژن
• جراحی لگن
• یائسگی
• بیماری هایی مانند سرطان
• ترس از درد و یا بارداری
• تجربه های دوران کودکی مانند مشاهده ی تصاویر روابط جنسی
• ترس از رابطه ی جنسی
• وجود زخم هایی در دهانه ی واژن

عوارض واژینیسموس

در ادامه شما را با عوارض آن آشنا می کنیم:

1. به دلیل احساس درد هنگام رابطه ی جنسی، فرد دچار سرد مزاجی می شود و این امر سبب می شود فرد از رابطه ی خود لذت نبرد.
2. این اتفاق باعث ایجاد اختلال در زندگی زناشویی فرد می شود.
3. افسردگی، از دست دادن اعتماد به نفس و تنش های روحی ناشی از عدم توانایی در برقراری رابطه ی جنسی، رخ می دهد.
4. این بیماری انجام معاینات لگنی و رحمی را سخت می کند.

تاثیر واژینیسموس بر زندگی زناشویی

اختلال عملکرد جنسی می تواند بر روابط زناشویی تأثیر منفی بگذارد. درمان مشکلات جنسی می تواند در نجات ازدواج یا رابطه ی عاطفی بسیار مهم باشد.
نباید از صحبت کردن با شریک خود در مورد احساسات و ترس هایتان در مورد رابطه ی جنسیتان خجالت بکشید این کار می تواند به شما کمک کند تا احساس آرامش بیشتری داشته باشید.
متخصص زنان می تواند راه هایی برای غلبه بر واژینیسموس به شما ارائه دهد. بسیاری از زنان بهبود می یابند و به تجربه های جنسی لذت بخش خود ادامه می دهند.
مراجعه به پزشک و صحبت با او می تواند به بر طرف کردن این مشکل کمک شایانی نماید.

چه مشکلاتی شبیه به واژینیسموس هستند؟

علائم این مشکلات مشابه علائم واژینیسموس می باشند:

• آتروفی واژن

  کمبود استروژن پس از یائسگی باعث نازک شدن و خشک شدن دیواره واژن می شود و باعث بروز علائمی مشابه واژینیسموس می شود (آتروفی واژن).

• وستيبوليت ولوار (Vulvar vestibulitis)

  اين بیماری باعث رابطه ی جنسی دردناک می شود. زنان ممکن است پس از دخول اولیه در طول رابطه ی جنسی درد داشته باشند.

زمان مراجعه به پزشک

متخصص زنان و زایمان می توانند با ارائه ی راهکار های لازم به درمان این بیماری و ادامه ی زندگی زناشویی مطلوب و رضایت بخش شما کمک شایانی کنند. در صورت مشاهده ی موارد زیر باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید و هرچه سریع تر نسبت به درمان این اختلال اقدام کنید:

• سوزش و یا خارش دستگاه تناسلی
• رابطه جنسی دردناک
• ادرار دردناک
• ترشحات غیرطبیعی یا بدبو از واژن
• قرمزی واژن، درد یا تورم

هزینه درمان واژینیسموس

هزینه ی درمان واژینیسموس با توجه به نوع و شدت این اختلال و روشی که با تشخیص پزشک متخصص زنان، برای درمان انتخاب می شود، تعداد جلسات مورد نیاز و همچنین شهر و کلینیکی که برای درمان به آن مراجعه می کنید، تعیین می گردد.

سوالات متداول

1. واژینیسموس چقدر شایع است؟

   آمار دقیقی از تعداد افرادی که به واژینیسموس دچار هستند، وجود ندارد زیرا بسیاری از زنان از صحبت کردن درباره ی آن خجالت می کشند.

2. آیا پس از درمان امکان ابتلای مجدد به این اختلال وجود دارد؟

   این بیماری در صورت درمان، برای اکثر افراد برگشت پذیر نیست. اما درمان موفق زمان می برد، بنابراین باید صبور باشید.

3. آیا واژینیسموس روی عادت ماهانه تاثیر دارد؟

   این اختلال بر قاعدگی تاثیری ندارد، فقط زنان مبتلا به واژینیسموس نمی توانند از تامپون در دوران پریودی استفاده کنند.

4. آیا قرص آرامشبخش می تواند کمکی به کاهش عارضه واژینیسموس داشته باشد؟

   مصرف دارو های آرامبخش حین و یا قبل از برقراری رابطه ی جنسی تاثیری بر واژینیسموس ندارد. گاهی ممکن است در صورتی که استرس، اضطراب و افسردگی در فرد تشخیص داده شود، این دارو ها برای درمان آن ها، تجویز شوند، ولی مصرف آن ها قبل از مقاربت تاثیری در درمان واژینیسموس ندارد.

5. آیا افزایش و یا کاهش وزن در عارضه واژینیسموس تاثیر گذار هستند؟

   اختلال واژینیسموس با وزن فرد ارتباطی ندارد و کم یا زیاد شدن آن در درمان و یا دچار شدن به آن تاثیری ندارد.

6. آیا رژیم غذایی تاثیری در بروز واژینیسموس دارد؟

   رژیم غذایی فرد تاثیری در بروز واژینیسموس ندارد.