سرطان آندومتر(رحم)

آیا این مقاله برایتان کارایی دارد؟

یکی از اندام های مهم در بدن خانم ها، رحم است که در برخی مواقع و به دلایلی می تواند دچار مشکلاتی شود. یکی از این مشکلات رایج سرطان رحم است. آیا اطلاعی در این باره دارید؟
آیا نگران هستید تا دچار چنین عارضه ای شوید؟ چه علائمی دارید که شما را به این بیماری مشکوک کرده است؟
در صورت ابتلا به این عارضه، آیا درمانی برای آن وجود دارد؟ چگونه می توان تا حد امکان از سرطان آندومتر پیشگیری نمود؟
در این مقاله با ما همراه باشید تا پاسخ تمام این سوالات و دیگر موارد مورد نظر خود را مطالعه نمایید.

سرطان آندومتر چیست؟

سرطان آندومتر زمانی شروع می شود که سلول های آندومتر (پوشش داخلی رحم) شروع به رشد خارج از کنترل می کنند. این سلول‌ها تقریباً در هر قسمت از بدن می‌توانند به سرطان تبدیل شوند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند.

در مورد رحم و آندومتر

رحم اندامی توخالی است که معمولاً به اندازه و شکل یک گلابی متوسط است. رحم محل رشد و نمو جنین در زمان بارداری است.
وقتی مردم در مورد سرطان رحم صحبت می کنند، معمولاً منظورشان سرطان هایی است که در بدن رحم شروع می شود، نه دهانه رحم. (سرطان دهانه رحم یک نوع سرطان جداگانه است.)
بدن رحم دارای 3 لایه است:

1. میومتر لایه بیرونی است.

   این لایه ضخیم ماهیچه ای برای بیرون راندن کودک در هنگام تولد مورد نیاز است.

2. آندومتر لایه داخلی است.

   در طول چرخه قاعدگی زنان، هورمون ها باعث تغییر آندومتر می شوند. استروژن باعث ضخیم شدن آندومتر شده تا در صورت بارداری بتواند جنین را تغذیه کند. اگر بارداری وجود نداشته باشد، استروژن در مقادیر کمتری تولید می شود و هورمون بیشتری به نام پروژسترون ساخته می گردد.
   همین موضوع سبب خارج شدن پوشش آندومتر و شروع جریان قاعدگی (پریود) می باشد. این چرخه تا یائسگی تکرار می شود.

3. سروزا قسمت بیرونی رحم است.

   لایه ای از بافت به نام سروزا وجود دارد که قسمت بیرونی رحم را می پوشاند.

آیا من هم در معرض ابتلا به سرطان آندومتر هستم؟

با وجود اینکه نمی توان به طور دقیق بیان کرد که چه افرادی دچار سرطان آندومتر می شوند، اما با این وجود افراد زیر در خطر بیشتری قرار دارند. در عناوین بعدی موارد خطر ابتلا به این عارضه را به طور کامل تری برایتان بیان نموده ایم:

1. این عارضه بیشتر افراد مسن و افرادی که دچار چاقی مزمن می باشند را تحت تاثیر قرار می دهد. اینکه افراد چاق چرا در معرض ابتلا به آن هستند، این است که وجود توده های چربی سبب از بین رفتن تعادل هورمون های جنسی می شود.
2. همچنین افرادی که از داروی هایی مانند تاموکسی فن برای درمان سرطان سینه استفاده می کنند نیز، در معرض دریافت این بیماری هستند. به همین جهت افرادی که تحت درمان سرطان سینه هستند، نیاز دارند تا هر چند وقت یک بار تحت بررسی ضخامت آندومتر قرار بگیرند.
3. افرادی که دارای سندرم های ارثی کولون می باشند نیز، در معرض دریافت این عارضه هستند.

علائم سرطان رحم

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر با متخصص زنان مشورت کنید:

1. خونریزی یا ترشحات غیر مرتبط با دوره قاعدگی
   بیش از 90 درصد از زنانی که سرطان آندومتر تشخیص داده شده است، خونریزی غیرطبیعی واژینال دارند. در واقع این شایع ترین نشانه این بیماری است. در صورتی که فرد در دوره های میان دوره پریود خود و یا بعد از سن یائسگی دچار خونریزی شود، احتمال سرطان رحم وجود داشته که به همین منظور باید سریعا با متخصص زنان مشورت شود.
2. ادرار سخت یا دردناک
3. درد هنگام مقاربت
4. درد و یا توده در ناحیه لگن
5. ارزیابی و تشخیص پزشکی
6. کاهش وزن ناگهانی
7. درد و ضعف در قسمت پشت پاها و شکم (این نشانه معمولا در زمان پیشرفته شدن سرطان ایجاد می شود.)

سرطان رحم چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر دچار خونریزی و ترشحات غیرطبیعی از ناحیه واژینال خود شدید، باید با متخصص زنان مشورت داشته باشید. البته این علائم تنها نمی توانند بیانگر سرطان رحم باشند و برای تشخیص این عارضه از روش های تشخیصی زیر کمک گرفته می شود:

1. آزمون لگن

   در این روش که معاینه فیزیکی می باشد، متخصص زنان ناحیه خارجی واژن را بررسی کرده و در ادامه با دو انگشت یکی از دست های خود دورن واژن را فشرده و همزمان با این کار دست دیگر خود را روی شکم بیمار فشار می دهد.
   وارد کردن دستگاهی به نام اسپکولوم در واژن نیز می تواند با باز نگه داشتن آن، امکان معاینه و بررسی بافت های غیرعادی را برای پزشک فراهم کند.

2. سونوگرافی ترنس واژینال (TVU)

   در این روش از یک اسکنر میله ای کوچک برای به دست آوردن تصویر دقیقی از واژن استفاده می شود. تغییر در ضخامت لایه پوشاننده رحم می تواند بر اثر فعالیت سلول های سرطانی باشد که این تست به بررسی این موضوع می پردازد.
   شاید برای این آزمایش کمی احساس ناراحتی داشته باشید، اما دردی نخواهید داشت.

3. نمونه برداری یا بیوپسی

   اگر تست قبلی نشان دهنده تغییرات در لایه ضخیم پوشاننده رحم باشد، برای اطمینان و بررسی دقیق تر از بیوپسی کمک گرفته می شود.
   در این روش از بافت های اندودرم نمونه ای برداشته شده و برای ارزیابی و بررسی سلول های سرطانی به آزمایشگاه ارسال می شود. بیوپسی می تواند به روش های زیر صورت گیرد:

   • بیوپسی آسپیراسیون

     در این روش از لوله کوچک انعطاف پذیری استفاده شده تا با وارد شدن به رحم از طریق واژن، به کمک مکش نمونه کوچکی از سلول های رحم را بردارد.

   • هیستروسکوپی

     در این روش هیستروسکوپ بافتی از رحم را برمی دارد. این ابزار در واقع نوعی تلسکوپ کوچک بوده که به نمونه گیری دقیق کمک می کند.

   • تست خون

برخی از سلول های سرطانی می تواند مواد شیمیایی را به درون خون فرستاده که به همین دلیل تست خون می تواند یکی دیگر از روش های تشخیص این عارضه باشد. البته تست خون به تنهایی قابل قبول نمی باشد.

بعد از تشخیص سرطان رحم به چه آزمایشات دیگری نیاز دارم؟

در این شرایط برای اینکه مرحله سرطان تشخیص داده شود، لازم است تا تست های بیشتری انجام گیرد. این کار کمک می کند تا میزان گستردگی توده بررسی و بهترین درمان برای آن انتخاب شود. این تست ها عبارتند از:

1. عکس برداری از قفسه سینه

   این آزمایش این موضوع را تعیین می کند که آیا سرطان به قسمت های ریه رسیده است و یا خیر.

2. ام آر آی

   این روش نیز با ارائه تصاویر رقیق از بخش های درونی بدن به بررسی میزان گستردگی سرطان کمک بزرگی می کند.

3. یک آزمایش خون تکمیلی

   از این آزمایش برای بررسی و ارزیابی شرایط و سلامت عمومی بدن استفاده می شود.

آیا سرطان آندومتر قابل درمان است؟

در پاسخ این سوال موارد متعددی تاثیر دارند که مهمترین آن، شدت بیماری می باشد. در صورتی که تشخیص آندومتر زودرس باشد، بیماری به سادگی قابل درمان است، اما اگر به دلیل بی توجهی به علائم از وجود بیماری دیر مطلع شوید، درمان دشوارتر خواهد شد.

روش های درمان سرطان رحم

روش های درمان این عارضه عبارتند از:

1. جراحی

   عمل جراحی برای درمان سرطان آندومتر می تواند به دو صورت لاپاراسکوپی و یا هیسترکتومی صورت گیرد. مراجعه به موقع بیمار به متخصص زنان و تشخیص زودهنگام سبب می شود تا توده سرطانی به سادگی توسط جراحی برداشته شود.
   برخی مواقع رحم به تنهایی برداشته شده و گاهی اوقات لازم است تخمدان ها نیز همراه آن برداشته شوند. باید بدانید که اگر رحم و تخمدان ها طی عمل جراحی از بدن خارج شوند، فرد دیگر امکان بارداری نخواهد داشت.
   عمل هیسترکتومی می تواند عوارضی از جمله به هم ریختگی هورمون های بدن در پی داشته باشد.

2. شیمی درمانی

   اگر مطلع شدن از بیماری بعد از پخش شدن سرطان در بدن باشد و یعنی برخی دیگر از اندام ها مانند مثانه درگیر سرطان شده باشند، عمل هیسترکتومی و یا لاپاراسکوپی کافی نبوده و در چنین شرایطی برای از بین بردن بافت سرطانی نیاز به شیمی درمانی خواهد بود.
   در این روش دارو های خاصی در زمان های تعیین شده به بدن بیمار تزریق می شوند و بعد از یک دوره استراحت، مجددا این کار انجام می گیرد. ادامه داشتن طولانی مدت این درمان می تواند عوارضی از جمله ریزش مو و ... داشته باشد.

3. اشعه درمانی

   اشعه درمانی در کنار شیمی درمانی و جراحی یکی از روش های رایج برای بهبود سرطان است. در این روش با استفاده از تصویربرداری های مختلف از رحم عکس برداری شده تا محل توده و میزان گسترش بیماری مشخص شود. در ادامه با استفاده از دستگاه های مخصوص این اشعه به سلول های سرطانی تابانده شده تا از بین بروند.

4. هورمون درمانی

   رشد و گسترش سرطان آندومتر تا حد زیادی به هورمون های جنسی بستگی دارد. به همین دلیل با استفاده از ایجاد تغییراتی در هورمون ها می توان مانع از پیشرفت توده های سرطانی شد. در این درمان از ترکیب استروژن و پروژسترون استفاده می شود. باید بدانید که استروژن به تنهایی می تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد، اما در کنار هورمون پروژسترون نقش کاهشی برای توده های سرطانی خواهد داشت.

عوامل خطر ابتلا به سرطان آندومتر

عواملی که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می دهند، عبارتند از:

1. تغییرات در تعادل هورمون های زنانه در بدن

   تخمدان ها دو هورمون اصلی زنانه، استروژن و پروژسترون را می سازند. نوسانات تعادل این هورمون ها باعث ایجاد تغییراتی در آندومتر می شود.

2. افزایش میزان استروژن نسبت به پروژسترون

   بیماری یا شرایطی که میزان استروژن را افزایش می دهد، اما سطح پروژسترون را در بدن شما افزایش نمی دهد، می تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را بیشتر کند. به عنوان مثال می توان به الگوهای تخمک گذاری نامنظم اشاره کرد که ممکن است در سندرم تخمدان پلی کیستیک، چاقی و دیابت رخ دهد. مصرف هورمون هایی بعد از یائسگی که حاوی استروژن هستند، اما پروژسترون ندارند، نیز می توانند چنین نقشی داشته باشند.

3. نوعی تومور تخمدان

   نوع نادری از تومور تخمدان که استروژن ترشح می کند نیز، می تواند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد.

4. سال های بیشتر قاعدگی

   شروع قاعدگی در سنین پایین، قبل از 12 سالگی یا شروع یائسگی دیرتر، خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می دهد. هر چه پریودهای بیشتری داشته باشید، اندومتر شما بیشتر در معرض استروژن قرار گرفته است.

5. هرگز باردار نشدن

   اگر هرگز باردار نشده اید، نسبت به افرادی که حداقل یک بار بارداری داشته اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این عارضه هستید.

6. سن بالاتر

   سرطان آندومتر اغلب پس از یائسگی رخ می دهد و افزایش سن می تواند بر بروز این عارضه تاثیر داشته باشد.

7. چاقی

   چاقی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می دهد. که ممکن است به این دلیل اتفاق بیفتد که چربی اضافی بدن، تعادل هورمون های بدن را تغییر می دهد.

8. هورمون درمانی برای سرطان سینه

   مصرف داروی هورمون درمانی تاموکسیفن برای سرطان سینه می تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد. اگر تاموکسیفن مصرف می کنید، این خطر را با پزشک خود در میان بگذارید. برای اکثر افراد، مزایای تاموکسیفن بر خطر کوچک سرطان آندومتر بیشتر است.

9. یک سندرم ارثی سرطان روده بزرگ

   سندرم لینچ که سرطان روده بزرگ غیر پولیپوز ارثی (HNPCC) نیز نامیده می شود، سندرمی است که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سایر سرطان ها از جمله سرطان آندومتر را افزایش می دهد. سندرم لینچ در اثر یک جهش ژنی ایجاد می شود که از والدین به فرزندان منتقل می شود. اگر یکی از اعضای خانواده به این سندرم دچار شده باشند، خطر ابتلا به آن را با پزشک در میان بگذارید.

مراحل سرطان آندومتر

این بیماری را می توانیم در 4 مرحله دسته بندی کنیم:

1. مرحله 1

   در این مرحله سرطان تنها در بافت اندومتر رحم وجود دارد.

2. مرحله 2

   در این مرحله بیماری به سمت بافت پیوندی رحم گسترش پیدا کرده، اما همچنان از رحم خارج نشده است.

3. مرحله 3

   در این مرحله سرطان به سمت خارج از رحم گسترش پیدا کرده است.

4. مرحله 4

   در مرحله چهارم، لایه های بیرونی رحم نیز درگیر عارضه شده اند.

چه زمانی باید به متخصص زنان مراجعه نمایم؟

اگر با هریک از نشانه ها و علائمی که در ابتدای مقاله برایتان مطرح کردیم، به ویژه خونریزی ها و ترشحات غیرطبیعی رو به رو شدید، باید سریعا با متخصص زنان مشورت داشته و تحت معاینه قرار بگیرید.

آیا سرطان رحم کشنده می باشد؟

با شنیدن نام سرطان رحم، شاید اولین سوالی که برای هر کسی پیش بیاید، این است که آیا این درمان عارضه جواب می دهد یا این بیماری کشنده خواهد بود. توجه داشته باشید که اگر نشانه ها و علائم این بیماری را در مراحل اولیه شناسایی و در این زمان تحت درمان قرار بگیرید، درمان به سادگی انجام می گیرد.

آیا می توانم مانع از بروز سرطان رحم شوم؟

برای کاهش خطر ابتلا به سرطان آندومتر، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

1. با پزشک خود در مورد خطرات هورمون درمانی پس از یائسگی صحبت کنید.

   اگر برای کمک به کنترل علائم یائسگی به درمان جایگزینی هورمونی فکر می کنید، در مورد خطرات و فواید آن با متخصص زنان صحبت کنید. مگر اینکه تحت عمل هیسترکتومی قرار گرفته باشید، جایگزینی استروژن به تنهایی پس از یائسگی ممکن است خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد. مصرف ترکیبی از استروژن و پروژسترون می تواند این خطر را کاهش دهد. هورمون درمانی خطرات دیگری نیز دارد، بنابراین مزایا و خطرات آن را با پزشک خود بسنجید.

2. مصرف قرص های ضد بارداری را در نظر بگیرید.

   استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی برای حداقل یک سال ممکن است خطر سرطان آندومتر را کاهش دهد. تصور می شود که کاهش خطر تا چندین سال پس از قطع مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی ادامه یابد. با این حال، داروهای ضد بارداری خوراکی دارای عوارض جانبی هستند، بنابراین فواید و خطرات آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

3. وزن سالم را حفظ کنید.

   چاقی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می دهد، بنابراین برای رسیدن به وزن سالم و حفظ آن تلاش کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و کالری دریافتی روزانه خود را کاهش دهید.

   4. از کاندوم استفاده داشته باشید.

   با استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری می توانید تا میزان زیادی از رو به رو شدن با ویروس های به وجود آورنده این عارضه پیشگیری نمایید.

سوالات متداول

1. آیا سرطان رحم می تواند عارضه های دیگری به همراه داشته باشد؟

   سرطان آندومتر می تواند به دیگر بخش های بدن از جمله مثانه و ریه منتقل شود. البته اگر درمان این عارضه موفقیت آمیز باشد، سرایتی به دیگر قسمت های بدن وجود ندارد.

2. آیا تست پاپ اسمیر کمکی به تشخیص سرطان رحم می کند؟

   بله این نوع تست می تواند این عارضه را تشخیص دهد. به طور کلی بهتر است تا در فواصل زمانی زیر تست پاپ اسمیر انجام شود:
   • اگر بیش از 21 سال داشته و تا به حال رابطه جنسی نداشته اید، نیازی به انجام این تست ندارید.
   • اگر بین 21 تا 29 سال هستید و دارای رابطه جنسی هستید، باید حدود 3 سال یک بار این تست را انجام دهید.
   • بین 30 تا 65 سال اگر تست پاپ اسمیر منفی داشتید، لازم است تا حدود هر 3 و یا 4 سال یک بار تست اچ پی وی را نیز انجام دهید.