درمان افتادگی رحم

آیا این مطلب برای شما موثر است؟

یکی از مشکلات شایعی که بسیاری از بانوان به آن دچار می شوند، افتادگی رحم است. بنابراین مسئله مهمی که در این باره مطرح است، این است که بسیاری از این بانوان علت ایجاد مشکل را نمی دانند و یا قادر به جلوگیری از آن نمی باشند.
آیا شما نیز در معرض این بیماری قرار دارید؟ نشانه ها و علائم آن را می شناسید؟
روش های تشخیص و درمان آن کدام اند؟
در این مقاله با ما همراه باشید تا درجات این عارضه را بشناسید و راهکار هایی را برای پیشگیری از آن مطالعه کنید.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم عارضه ای است که در آن رحم از حالت طبیعی خود خارج شده است. جابجایی رحم به دنبال شل شدن لیگامان های رحمی ایجاد شده که به همین منظور رحم از جای معمول خود پایین تر قرار می گیرد.حال اینکه چه مواردی سبب پیدایش آن می شوند را در ادامه برایتان مطرح می کنیم.

نشانه های افتادگی رحم

افتادگی رحم در شرایط جزئی ممکن است تا هیچ نشانه ای به همراه نداشته باشد، اما در موارد متوسط تا شدید می تواند علائم زیر را ایجاد کند:

• خونریزی واژن و خونریزی در بین دوره های پریودی
• افزایش ترشحات
• بروز مشکلاتی در رابطه جنسی
• عفونت های مکرر مثانه
• احساس سنگینی در لگن
• بیرون زدگی رحم و یا دهانه آن از واژن
• وجود مشکل در بخش مجاری ادرار مانند بی اختیاری ادرار
• احساس نشستن روی یک توپ کوچک
• احساس درد در قسمت پایینی کمر
• احساس دردهای مکرر در نواحی شکم و پهلو

به طور معمول تمامی علائم بیان شده در زمان صبح چندان آزار دهنده نبوده، اما در ادامه شدت می یابند.

چه افرادی بیش از دیگران در معرض ابتلا به افتادگی رحم قرار دارند؟

خانم هایی که به سن میانسالی و یائسگی نزدیک می شوند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه هستند که علت آن کاهش تولید هورمون استروژن می باشد. کمبود این هورمون به مرور در تضعیف عضلات لگنی نقش به سزایی خواهد داشت.

درجات افتادگی رحم

این عارضه دارای شدت و درجات متنوعی می باشد که عبارتند از:

1. درجه 1

   متمایل شدن دهانه رحم به طرف بخش داخلی واژن

2. درجه 2

   افزایش شدت افتادگی و پایین اومدن دهانه رحم تا بخش بیرونی واژن

3. درجه 3

   منتقل شدن دهانه رحم به طرف بیرون از واژن

4. درجه 4 (حادترین مرحله از افتادگی واژن)

   بیرون زدگی تمامی بخش های رحم و دهانه آن (اصطلاح پزشکی این مرحله پروسیدنشیا می باشد.)

تشخیص افتادگی رحم

برای این ارزیابی، متخصص زنان به بررسی عضلات لگن می پردازد. این معاینه می تواند به طور ایستاده و یا دراز کشیده انجام شود. موارد زیر برای این منظر مورد استفاده قرار می گیرند:

1. دستگاهی به نام اسپکولوم برای مشاهده درون واژن و بررسی کانال رحم و واژن استفاده می گردد.
2. ممکن است تا نیاز باشد همانند زمان دفع به خود فشار وارد کنید تا میزان افتادگی بررسی شود.
3. در صورت شدید بودن افتادگی، سونوگرافی کلیوی نیز تجویز می شود.
4. گاهی اوقات، سونوگرافی کلیوی نیز تجویز می شود.
5. MRI نیز می تواند به تشخیص میزان افتادگی کمک کند.
6. در موارد شدیدتر و رسیدن این عارضه به درجه 4، رحم به طور واضح از واژن بیرون زده و قابل مشاهده می شود.

روش های درمان افتادگی رحم

درمان این عارضه می تواند به صورت تهاجمی و غیرتهاجمی انجام گیرد که در ادامه شما را به طور کامل با آن ها آشنا می کنیم:

1. انجام دادن تمرینات کگل

   برای انجام این تمرینات ماهیچه های کف لگن خود را همانند زمان ادرار کردن منقبض کرده و به مدت 5 ثانیه نگه دارید. بعد از 5 ثانیه استراحت مجدد این کار را تکرار کنید. (تکرار 10 مرتبه در 3 ست). به مرور زمان این انقباض را افزایش داده تا مدتی که بتوانید 10 ثانیه این شرایط را نگه دارید. اگر لازم دانستید، حتما برای انجام صحیح حرکات با پزشک خود مشورت نمایید.

2. دارو درمانی

   برای افتادگی رحم می توان از نوعی پماد استروژن استفاده نمود. البته می توانید از شیاف نیز کمک بگیرید. این شایف ها به مرور موجب بازیابی قدرت و ترمیم بافت های واژن می شود. این روش برای بانوانی که در زمان یائسگی به سر می برند، بسیار مناسب است.

3. هورمون درمانی

   در این روش می توان به کمک HRT به بازسازی قدرت عضلات واژن کمک کرد و علائم آن را کاهش داد. این روش می تواند در جلوگیری از وخیم تر شدن پرولاپس نیز نقش موثری داشته باشد.

4. استفاده از پساری

   یکی دیگر از راه های درمانی، استفاده از پساری بوده که می تواند رحم را در حالت طبیعی خود نگه دارد. استفاده از پساری به جراحی نیازی نداشته و حدود هر 4 و یا 5 ماه یک بار نیازمند تعویض کردن است.

5. لیزر درمانی

   در برخی از موارد و با تشخیص پزشک ممکن است تا لیزر درمانی بتواند نقش قابل توجهی در بهبودی این عارضه داشته باشد.

6. جراحی

   یکی دیگر از روش های درمانی این عارضه، جراحی است که می تواند از طریق شکم و یا واژن انجام گیرد. البته در شرایطی که فرد قصد بارداری داشته باشد، پزشک این روش را به بیمار توصیه نخواهد کرد.

   • لاپاروسکوپی

     در این روش پزشک از طریق ناف دستگاه لاپاراسکوپ را وارد بدن بیمار کرده و رحم را به سمت جایگاه درست خود بازمی گرداند. البته لاپاراسکوپی از طریق برش شکمی نیز انجام می شود. نکته مهمی که وجود دارد این است که برخی موارد همانند سرفه مزمن، افزایش وزن و .. می توانند بر نتایجی که از این درمان به دست آمده تاثیر داشته باشند و حتی سبب افتادگی مجدد رحم شوند.

   • هیسترکتومی

     این نوع عمل جراحی به دلایل خاص و بنا به تشخیص متخصص زنان و زایمان انجام می گیرد. هیسترکتومی کاملا ایمن و بی خطر بوده و هیچ مشکلی برای سلامتی بیمار به وجود نخواهد آورد. با این حال در شرایطی که روند جراحی به دست فرد غیرمجرب انجام شود، امکان بروز عوارضی را برای بیمار خواهد داشت.

ورزش هایی برای جلوگیری از افتادگی رحم

در ادامه شما را با تمرینات ساده و موثری برای پیشگیری از این بیماری آشنا می کنیم:

1. حرکت ورزشی پل

   انجام این تمرین کمک موثری برای عضلات نگهدارنده رحم است. تنها باید به این موضوع توجه داشته باشید که فشار زیادی به مهره ها و دیسک خود وارد نکنید. این حرکت برای افرادی که دچار مشکلا ستون مهره ها می باشند، توصیه نمی شود.
   • روی زمین دراز کشیده و با زاویه 90 درجه زانوهایتان را خم کنید. بازو ها به صورت موازی کنارتان قرار داشته باشند، به صورتی که کف دست ها رو به زمین قرار دارند.
   • در ادامه به پاشنه پای خود فشار وارد کرده و سعی کنید باسن خود را از زمین بلند نمایید. توجه کنید که زانو تا لگن در یک خط مستقیم باشند.
   • این وضعیت را حدود 1 الی 2 ثانیه نگه داشته و به حالت اولیه برگردید. (تکرار 2 تا 3 ست 15 تایی)

2. اسپلیت تیبل تاپ

   این تمرین نقش موثری در پیشگیری از افتادگی رحم دارد.
   • روی زمین خوابیده و زانوهایتان را به طور 90 درجه خم کنید. پاهایتان باید به هم چسبیده باشند.
   • تا جایی که توان دارید، پاهای خود را از هم جدا کرده و زانوهایتان را به سمت طرفین خم نمایید.
   • به طور آرام به حالت ابتدایی برگردید. (تکرار 3 ست 15 تایی)

3. تمرین سگ پرنده

   این ورزش با درگیر کردن عضلات لگن نقش به سزایی در پیشگیری و درمان این عارضه دارد.
   • زانوها و کف دست هایتان را روی زمین گذاشته و کمرتان را صاف کنید. توجه کنید که گردنتان خم نباشد.
   • همزمان پای راست و دست چپ خود را صاف کرده و به طرف بالا ببرید. 2 ثانیه این شرایط را نگه دارید.
   • به آرامی به حال اولیه برگشته و با دست و پای دیگر خود این ورزش را انجام دهید. (تکرار 3 ست 10 تایی)

موارد موثر در بروز افتادگی رحم

عواملی که می توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند، عبارتند از:

1. بارداری و زایمان های سخت (به خصوص آسیب دیدگی در زمان زایمان)
2. کاهش سطح استروژن در بدن و یائسگی
3. یبوست مزمن و شدید
4. برونشیت و یا سرفه مزمن
5. بلند کردن وسیله های سنگین به طور مکرر
6. برخی بیماری ها

نقش زایمان طبیعی در عارضه افتادگی رحم

برخی از افراد تصور می کنند که زایمان طبیعی می تواند تنها دلیل افتادگی رحم باشد، اما این تصور درست نبوده و مادران باید بدانند که از ترس افتادگی رحم نباید از مزیت های زایمان طبیعی برای خود و فرزندشان غافل شوند. مادران بسیاری بعد از زایمان طبیعی دچار این عارضه نمی شوند. افراد مبتلا می توانند دارای سابقه ژنتیکی باشند که ابلته در همه موارد این گونه نخواهد بود.

افتادگی رحم چه عوارضی به همراه دارد؟

این بیماری می تواند با عوارض زیر همراه باشد:

1. به وجود آمدن زخم در ناحیه دهانه رحم
2. پرولاپس مثانه (در این عارضه، بافت های همبندی که واژن و مثانه را از هم جدا می کنند، دچار ضعف شده که در این شرایط مثانه به طرف واژن پیشروری می کند.)
3. بروز زخم و عفونت در واژن
4. مسدود شدن مجاری ادراری
5. نارسایی کلیه ها

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

به طور کلی شما باید در رابطه با تمامی علائم مطرح شده در ابتدای مقاله هوشیار باشید، اما در صورتی که با هریک از نشانه های زیر مواجه شدید، در اسرع وقت به متخصص زنان مراجعه داشته باشید:

1. هنگامی که احساس فشار در مجرای واژن خود می کنید و یا احساس این را دارید که چیزی از واژن شما بیرون زده است.
2. در شرایطی که دچار چکه کردن ادرار شده اید.
3. اگر در زمان پیاده روی و یا ادرار کردن در ناحیه پایینی کمر خود احساس درد دارید.

راهکارهای پیشگیری از افتادگی رحم

برای اینکه بتوانید خطر ابتلا به افتادگی رحم را کاهش دهید، بهتر است تا موارد زیر را همواره در نظر داشته باشید:

1. انجام تمرینات کگل

   در صورتی که این تمرینات را به طور منظم انجام دهید، می توانید عضلات لگن خود را به خوبی تقویت نمایید.

2. پیشگیری از یبوست

   از ابتلا به یبوست پیشگیری کنید و یا در صورت دچار شدن به این عارضه سریعا برای درمان آن اقداماتی انجام دهید. برای اینکار نوشیدن میزان زیادی آب و مصرف غذا های دارای فیبر را فراموش نکنید. میوه ها، سبزیجات، غلات های سبوس دار و لوبیا می توانند منبع بسیار خوبی از فیبر باشند.

3. کنترل سرفه

   در صورتی که دچار سرفه های شدید و یا برونشیت می باشید، هرچه سریع تر برای درمان آن اقدام نمایید.

4. پیشگیری از افزایش وزن

   سعی کنید تا همواره خود را در وزن ایده آلی نگه دارید. در این باره می توانید با پزشک خود مشورت کنید.

سوالات متداول

1. موارد تشدید کننده افتادگی رحم کدام اند؟

   برخی عوامل وجود دارند که می توانند سبب تشدید شدن این عارضه باشند که عبارتند از:
   • انجام دادن جراحی در قسمت لگن
   • زایمان های طبیعی مکرر
   • افزایش سن
   • اضافه وزن
   • ابتلا به یبوست شدید و مکرر
   • سابقه ژنتیکی در ضعف بافت های لگن
   • روش های نامناسب برای بلند کردن اشیاء

2. هزینه جراحی افتادگی رحم چقدر است؟

   قیمت این جراحی با توجه به روش جراحی، نوع بیمارستان تحت تاثیر قرار می گیرد. شما برای دریافت اطلاعات بیشتر باید با متخصص زنان مشورت داشته باشید.

3. آیا سزارین راهکار خوبی برای جلوگیری از افتادگی رحم می باشد؟

   باید بدانید که این جراحی نوعی جراحی ماژور محسوب می شود که یعنی عوارضی بیشتر از افتادگی رحم دارد. به همین دلیل انجام جراحی سزارین نمی تواند راهکار درست و مناسبی برای پیشگیری از افتادگی رحم باشد.

4. آیا ممکن است تا افتادگی رحم چندین بار ایجاد شود؟

   در اکثر موارد درمان این عارضه تاثیر خود را دارد، اما با این وجود ممکن است تا به دلایلی افتادگی رحم به طور مجدد به وجود بیاید. بهتر است تا هر چند وقت یک بار تحت معاینه پزشک خود قرار داشته باشید.

5. آیا افتادگی رحم منجر به نازایی خواهد شد؟

   افتادگی رحم به تنهایی دلیلی برای نازایی نمی باشد. با این حال جراحی افتادگی رحم برای بانوانی که قصد بارداری دارند، توصیه نمی شود.

6. آیا ممکن است تا در حین بارداری به افتادگی رحم مبتلا شوم؟

   این موضوع بسیار نادر است که فردی در حین بارداری به افتادگی رحم دچار شود، اما به هر دلیلی که چنین عارضه ای به وجود بیاید، می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد. افرادی که در حین بارداری دچار این عارضه می شوند، می توانند با زایمان طبیعی فرزند خود را به دنیا بیاورند، اما سزارین برای این افراد گزینه امن تری خواهد بود.

7. رژیم غذایی مناسب برای افتادگی واژن کدام است؟

   برای درمان این عارضه و حتی جلوگیری از بروز آن، باید توجه درستی به رژیم غذایی خود داشته باشید. مصرف ویتامین ها، موارد پروتئینی سالم، سبزیجات و نوشیدن آب فراوان را در برنامه غذایی خود قرار دهید.