آیا این مطلب برای شما مفید است؟
درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری به چه علت است؟ آیا این درد نگران‌کننده است؟ چگونه می‌توان به درد سینه در دوران بارداری پایان داد؟
تغییرات بدن مادر در دوران بارداری کم نیستند. یکی از این تغییرات فیزیکی، درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری است. این امر معمولاً، آزار دهنده و غیر قابل درمان به نظر می‌رسد. اما آیا واقعاً راهی برای درمان این مشکل وجود ندارد؟
در این مطلب با ما همراه باشید تا پاسخ سوالات خود درباره این عارضه را به طور کامل و درست به دست آورید.
درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری! آیا طبیعی است؟
درد سینه، از اولین علائم بارداری است و معمولاً در سه ماهه اول به اوج خود می‌رسد. چرا که در این دوران، بدن مادر یکی از اساسی‌ترین تغییرات محسوس دوران بارداری را تجربه می‌کند؛ تغییرات هورمونی!
این هورمون‌ها، بدن مادر را برای رشد و نمو جنین در طول ۹ ماهه بارداری آماده می‌کنند. بعلاوه بخشی از وظیفه این هورمون‌ها، فراهم کردن مقدمات ورود نوزاد به خارج از بدن مادر است.
در این شرایط، هورمون‌ها به سرعت عمل می‌کنند تا سینه مادر را برای شیردهی آماده کنند. جریان خون در ماهیچه‌ها افزایش می‌یابد و سینه‌ها بزرگتر، حساس‌تر و دردناک‌تر می‌شوند.
مجاری شیری در سینه‌های مادر نیز رشد می‌کنند تا برای شیردهی آماده شوند و هورمون‌ها رشد غدد تولید‌کننده شیر را تحریک می‌کنند. خوشبختانه این تغییرات در طول بارداری، کاملاً طبیعی است و نیازی به نگرانی در مورد آنها نیست.
با این حال، در برخی موارد، درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری می‌تواند ناشی از یک مشکل پزشکی باشد. در این موارد نباید علائم آن را نادیده گرفت و تشخیص و درمان به موقع آن مهم است.
انواع درد سینه در بارداری
درد سینه به اشکال مختلف ظاهر می‌شود و می‌تواند در یک یا هر دو سینه احساس شود. مادرانی که اوایل بارداری خود را می‌گذرانند، ممکن است انواع درد و حساسیت سینه را تجربه کنند، از جمله:
- درد موضعی دردی که تنها در بخش خاصی از سینه (معمولاً نوک سینه) وجود دارد.
- درد تیر کشنده دردی که به قسمت بیرونی قفسه سینه و زیر بغل تیر می‌کشد.
- درد مداوم دردی که به صورت مداوم وجود دارد و تنها با مصرف مسکن بهبود می‌یابد.
- درد عود‌کننده دردی که با گذشت زمان بدتر می‌شود و عود می‌کند.
- درد تیز دردی که مانند فرو کردن چاقو در بافت سینه است.
- حساسیت به لمس دردی که با لمس و یا بستن سوتین ایجاد شود.
ویژگی‌های درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری
درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری، معمولاً با ویژگی‌هایی همراه است که آن را از سایر درد‌های سینه، مانند درد قاعدگی و یا درد‌های پاتولوژیک متمایز می‌کند که در ادامه به این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
- تغییرات رنگ و اندازه نوک پستان تغییرات هورمون‌ها در دوران بارداری (پروژسترون و گنادوتروپین) باعث ایجاد تغییر در رنگ و اندازه نوک پستان‌ها می‌شود. این تغییرات معمولاً پیش از ماه سوم بارداری ایجاد می‌شوند.
- حساسیت به لمس در سینه‌ها از همان هفته‌های اول بارداری، حساسیت سینه‌ها به لمس کاملاً مشهود است. بنابراین فعالیت‌هایی مانند ورزش و رابطه جنسی، کمی ناخوشایند می‌شود.
- درد در نوک سینه‌ها نوک سینه‌ها ممکن است بعد از دوش گرفتن یا پوشیدن سوتین زخم شوند. با این حال، حساسیت شدید نوک پستان معمولاً در عرض چند هفته از بین می‌رود.
- تورم سینه با پیشرفت سه ماهه اول، سینه‌ها ممکن است به جای درد، سفت و سنگین شوند. بسیاری از زنان در سه ماهه اول حاملگی تورم در نوک سینه‌ها و آرئول‌ها (ناحیه اطراف نوک پستان) را تجربه خواهند کرد.
- رگه‌های آبی بر روی سینه از همان اوایل بارداری، خونرسانی به بافت سینه افزایش می‌یابد. در نتیجه، ممکن است رگ‌هایی برجسته شده و به رنگ آبی بر روی یک یا هر دو سینه قابل مشاهده باشد. این رگ‌ها معمولاً در کناره‌های سینه و نزدیک به زیر بغل بیشتر دیده می‌شوند.
- بزرگ شدن غدد مونتگومری غدد مونتگومری، همان غدد چربی هستند که در اطراف هاله سینه وجود دارند. این غدد در حالت طبیعی نیز وجود دارند و با لمس، در کناره‌های آرئول حس می‌شوند.
در دوران بارداری، تعداد و حجم این غدد بزرگتر می‌شود. این امر می‌تواند برای بسیاری از مادران، ناخوشایند و نگران‌کننده بنظر برسد. - ترشحات نوک سینه این ترشحات می‌توانند در هر زمانی از بارداری دیده شوند (خصوصاً در زمان تحریک سینه‌ها). ترشحات طبیعی معمولاً به شکل خامه‌ای و مایل به زرد هستند.
البته در برخی از موارد، نشت ترشحات خونی از نوک سینه‌ها نیز مشاهده می‌شود که ناشی از رشد مجاری شیری سینه‌ها است.
علت درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری
بهتر است بدانید که درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری نیز مانند بسیاری از تغییرات ناشی از بارداری، با علل مختلف فیزیولوژیک و پاتولوژیک همراه است. در ادامه به برخی از این علت‌ها اشاره می‌کنیم:
-
درد و حساسیت سینه‌ها ناشی از تغییرات هورمونی
در سه ماهه اول بارداری، افزایش هورمون‌های پروژسترون و گونادوتروپین انسانی، سبب افزایش حجم خونرسانی به سینه‌ها می‌شود. همچنین رشد کیسه‌های شیر و غدد چربی موجود در سینه، باعث ایجاد درد و حساسیت بیشتر در سینه‌های می‌شود. -
فعال شدن مجاری شیری
در سه ماهه دوم و سوم بارداری، هورمون‌های استروژن و پروژسترون که توسط جفت ساخته می‌شوند، تولید و ذخیره مجاری شیر و آغوز را در بافت سینه افزایش می‌دهند.
در پی این امر، سلول‌های سینه فضای بیشتری برای تولید شیر اشغال کرده و درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری افزایش می‌یابد. -
کیست سینه
کیست‌های سینه، شایع‌ترین توده‌های پستانی به شمار می‌روند. این کیست‌ها اغلب در زنان بین ۳۵ تا ۵۰ سال دیده می‌شوند و معمولاً پس از یائسگی ناپدید می‌شوند.
کیست‌های سینه، اغلب به دلیل تغییرات فیبروکیستیک ایجاد می‌شوند و می‌توانند چندین میلی‌متر یا سانتی‌متر اندازه داشته باشند و به تعداد کم یا زیاد، در یک یا هر دو سینه دیده شوند. -
عفونت غضروف و دنده‌ها
این عفونت نوعی آرتریت است که در محل اتصال دنده‌ها و جناغ سینه ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث درد در قفسه سینه و پستان‌ها شود. این درد اغلب به شکل سوزش در فضای میانی قفسه سینه تظاهر می‌یابد. -
ماستیت یا ورم پستان
ماستیت شیردهی به دلیل انسداد مجرای شیر رخ می‌دهد و با تب، درد، گرما، تورم سینه‌ها و خستگی همراه است. در برخی از موارد، خروج ترشحات خونی از نوک سینه‌ها، وجود ماستیت را تأیید می‌کند. -
مصرف برخی از دارو‌ها
مصرف برخی دارو‌ها می‌تواند درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری را افزایش دهد. این دارو‌ها شامل قرص‌های ضد بارداری، دارو‌های ضد بارداری هورمونی خوراکی، استفاده از استروژن پس از یائسگی، دارو‌های ضد افسردگی، دیورتیک‌های خاص، استروئید‌ها (آنادرول) و دارو‌های فشار خون (متیل دوپا یا آلدومت) هستند. -
استرس و اضطراب مفرط
استرس می‌تواند باعث مشکلات جسمی یا اختلالات روانی شود. همچنین در صورت عدم کنترل این مشکل، امکان ابتلا به مشکلات قلبی، افزایش فشار خون و درد‌های قفسه سینه در مادر افزایش می‌یابد. این موارد اغلب به شکل درد در سینه، خصوصاً در سینه چپ محسوس خواهد بود. -
استفاده از سوتین نامناسب
استفاده از سوتین‌های غیر استاندارد در دوران بارداری (بسیار تنگ یا خیلی شل) ممکن است سینه‌ها را به درستی نپوشاند و باعث درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری شود. -
سرطان پستان
سرطان سینه التهابی و برخی تومور‌ها، می‌توانند در مواردی باعث درد و ناراحتی در سینه‌ها شوند. سرطان پستان، یکی از متداول‌ترین سرطان‌ها در زنان به شمار می‌رود و می‌تواند با درد در یک یا هر دو سینه و خروج ترشحات از نوک پستان بروز پیدا کند.
همچنین سرطان سینه می‌تواند به شکل‌های درماتیت و پاژه نیز تظاهر یابد. این بیماری‌های پوستی اغلب نوک سینه و اطراف آن را درگیر می‌کنند و باعث خارش و تاول در این ناحیه می‌شوند. -
افزایش اندازه سینه‌ها
طبق تحقیقات، مادرانی که سینه‌های بزرگی دارند و یا به سبب افزایش وزن، دچار بزرگی توده چربی در بافت سینه‌های خود هستند، درد و حساسیت بیشتری را در دوران بارداری تحمل می‌کنند.
لازم به ذکر است که معاینه دوره‌ای سینه‌ها توسط پزشک، گامی مهم در جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های سینه است.
همچنین شما می‌توانید به صورت روزانه، پستان‌های خود را از نظر وجود مشکلات غیر طبیعی بررسی کنید و در صورت مشاهده هر گونه توده و یا ترشحات غیر عادی، با پزشک خود مشورت کنید.
روش‌های تشخیص علت درد سینه در بارداری
گاهی برای درمان درد و حساسیت سینه در بارداری به معاینات و اقدامات پزشکی نیاز است. پزشک از طریق معاینه بالینی پستان، ماموگرافی، سونوگرافی و بیوپسی یا نمونه‌برداری از پستان می‌تواند علت درد سینه را مشخص کند. در ادامه درباره هریک از این روش‌های تشخیصی اطلاعاتی را ارائه داده‌ایم:
- ماموگرافی گاهی اوقات پزشک وجود توده یا چیزی را در سینه می‌بیند که در نقطه‌ای از آن ثابت شده و درد در بافت سینه دلیل وجود آن است. بنابراین، برای اینکه مطمئن شوید، معاینه پستان را تجویز می‌کنند، جایی که ممکن است نیاز به عکس‌برداری از قفسه سینه داشته باشید. این آزمایش ماموگرافی نامیده می‌شود.
- سونوگرافی برای تعیین علت درد قفسه سینه روش دیگر برای تشخیص درد سینه در زنان سونوگرافی است. در سونوگرافی از امواج صوتی برای تصویربرداری از سینه‌ها استفاده می‌شود و معمولاً سونوگرافی همزمان با ماموگرافی انجام می‌شود و در صورت طبیعی بودن نتایج ماموگرافی، برای ارزیابی ناحیه سینه باید سونوگرافی انجام دهید.
- بیوپسی تومور‌های مشکوک پستان گاهی اوقات، پس از شناسایی تومور‌های مشکوک با انجام آزمایشات تصویربرداری، پزشک نیاز به نمونه‌برداری از مقاطع بافت ضخیم برای تجزیه و تحلیل دارد. در نمونه‌برداری، پزشک نمونه کوچکی از بافت پستان را می‌گیرد و برای تجزیه و تحلیل بیشتر به آزمایشگاه می‌فرستد.
روش‌های درمان درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری
در بیشتر مادران باردار، درد سینه با گذشت زمان و استفاده از روش‌های خانگی از بین می‌رود. اما گاهی لازم است از روش‌های درمانی با تشخیص پزشک استفاده شود که در ادامه به برخی از این درمان‌ها اشاره خواهیم کرد:
-
داور‌های تجویز شده توسط پزشک
تنها داروی تجویزی تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان حساسیت و درد سینه، دانازول است. البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که استفاده از دانازول می‌تواند اثرات مضری مانند آکنه، تغییرات وزن و صدا ایجاد کند. -
استفاده از دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی موضعی (NSAIDs)
گاهی اوقات، اگر درد شدید باشد، پزشک دارو‌های NSAID را تجویز می‌کند. طبق دستور پزشک باید کرم NSAID را مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده بمالید و در صورت عدم کنترل درد و یا تشدید علائم، دارو را قطع کرده و مجدداً به پزشک مراجعه کنید. -
مصرف دارو‌های مسکن بدون نسخه
دقت داشته باشید که در دوران بارداری، مصرف هیچ داروی بدون نسخه‌ای توصیه نمی‌شود. اما در صورت تأیید پزشک، دارو‌هایی مانند استأمینوفن، کدئین و جایگزین‌های آن یا ایبوپروفن برای تسکین درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری مفید هستند.
تعیین دوز مصرف این دارو‌ها بسیار مهم است و لازم است و حتماً باید توسط پزشک انجام شود. زیرا مصرف طولانی مدت این دارو‌ها می‌تواند باعث مشکلات کبدی و عوارض جانبی شود.
درد و حساسیت سینه در بارداری از چند ماهگی شروع می‌شود و تا چه زمانی ادامه دارد؟
درد سینه معمولاً از هفته پنجم یا ششم بارداری شروع می‌شود. با این حال، برخی از زنان ممکن است سه هفته پس از لقاح در سینه‌های خود درد داشته باشند.
مدت زمان درد سینه در دوران بارداری در زنان متفاوت است. درد سینه معمولاً تا سه ماهه اول بارداری ادامه دارد. اما انتظار می‌رود در ماه‌های دوم و سوم بارداری، درد و حساسیت در سینه‌ها تا حدودی کاهش یابد یا به طور کامل ناپدید شود. البته برخی از مادران تا پایان سه ماهه سوم بارداری از درد سینه خصوصاً در نوک پستان‌های خود رنج می‌برند.
چه زمانی باید برای درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری به دکتر مراجعه کرد؟
درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری معمولاً طبیعی است و نیاز به مراجعه به پزشک ندارد. البته پیشنهاد می‌کنیم مادرانی که در اوایل بارداری خود هستند، هر علامتی را جدی گرفته و برای دریافت مشاوره و راهنمایی‌های لازم به پزشک مراجعه کنند.
اگر درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری، با نشانه‌های زیر همراه است، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
- درد مداوم (بیش از چند هفته) که با دارو‌های تجویز شده پزشک برطرف نمی‌شود.
- دردی که با گذشت زمان بیشتر می‌شود.
- درد فشارنده در وسط قفسه سینه و استخوان جناغ.
- دردی که با انجام فعالیت، مانند راه رفتن، عطسه کردن و یا زور زدن، بیشتر می‌شود.
- دردی که شما را از انجام فعالیت‌های روزمره باز می‌دارد.
- درد موضعی مشخص، مداوم و یا ضربان دار در یک یا هر دو سینه.
- دردی که با خروج ترشحات بدبو، با رنگ غیر طبیعی از سینه‌ها همراه است.
- دردی که با تاول و زخم‌های پستانی همراه باشد.
روش‌های خانگی برای درمان درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری
اگرچه درد سینه در دوران بارداری طبیعی است، اما بسیاری از مادران آن را آزاردهنده می‌دانند. کنترل درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری، با روش‌های مختلفی انجام می‌شود.
در ادامه، روش‌های ساده‌ای را به شما معرفی می‌کنیم که می‌تواند در کنترل این درد‌ها مؤثر باشد:
- از سوتین‌های مناسب بارداری استفاده کنید. در طول روز از سوتین‌هایی استفاده کنید که به خوبی از سینه‌ها حمایت می‌کنند. یک سوتین نرم و نخی بپوشید. سعی کنید سوتینی انتخاب کنید که در نوک سینه‌ها هیچ درزی و یا دوختی نداشته باشد.
همچنین در هنگام فعالیت‌هایی مانند ورزش و یا پیاده روی، از سوتین مناسبی استفاده کنید تا حجم و وزن سینه‌ها را به خوبی تحمل کنند.
هنگام خرید سوتین در دوران بارداری باید دقت کنید که آن را یک یا دو سایز بزرگتر انتخاب کنید زیرا در این دوران، سینه‌ها به سرعت رشد می‌کنند و نسبت به فشار بسیار حساس می‌شوند. همچنین استفاده از سوتین در هنگام خواب معمولاً توصیه نمی‌شود. - آب بیشتری مصرف کنید. برای جلوگیری از ترک خوردگی نوک سینه‌ها و ایجاد درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری، مصرف حداقل ۸ لیوان آب برای زنان باردار ضروری است.
- بهداشت فردی را رعایت کنید. در دوران بارداری، بهداشت بدن خود، به ویژه سینه‌ها را کاملاً رعایت کنید. نوک سینه‌ها را با صابون تمیز نکنید زیرا این امر باعث خشک شدن پوست، ترک خوردن، سوختن و افزایش درد در نوک سینه‌ها می‌شود.
از ماه پنجم بارداری، پوسته‌هایی در اطراف نوک سینه‌ها ایجاد می‌شود که طبیعی است. بنابراین هر روز سینه‌های خود را با آب گرم بشویید. - ماساژ سینه‌ها را جدی بگیرید. ماساژ سینه‌ها، از روش‌های فوق‌العاده برای کاهش درد و حساییت سینه‌ها در بارداری محسوب می‌شود. برای اینکار می‌توانید حمام را گرم کرده و سینه‌های خود را زیر آب گرم به آرامی ماساژ دهید.
همچنین می‌توانید در طول روز، سینه‌های خود را با روغن زیتون ماساژ دهید. این کار علاوه بر کاهش درد، به نرمی نوک سینه‌ها و پیشگیری از ترک خوردگی پوست سینه‌ها کمک می‌کند. - تغذیه مناسبی داشته باشید. مصرف غذا‌های شور در دوران بارداری اکیدا نمی‌شود. نمک باعث احتباس بیشتر آب در بدن می‌شود و علاکه بر ایجاد مشکلات کلیوی و قلبی و عروقی، باعث ایجاد تورم بیشتر در دست‌ها، پا‌ها و سینه‌ها می‌شود.
در دوران بارداری از ویتأمین‌های گروه B و خصوصاً ویتأمین هایB۱ و B۶ غافل نشوید. کربوهیدرات‌ها، اصلی‌ترین منابع این ویتأمین به شمار می‌رود.
همچنین مصرف مکمل‌های ویتأمینی مخصوصاً ویتأمین E و C، با نظر پزشک، به محافظت از پوست سینه‌ها و کاهش درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری کمک می‌کند. - تناسب اندام خود را حفظ کنید. افزایش توده چربی در بدن بسیاری از زنان، با بزرگتر شدن سایز سینه‌ها همراه است. در پی این امر، فشار حاصل از رشد کیسه‌های شیری در سینه‌ها بیشتر شده و سینه‌ها حساس‌تر و دردناک‌تر خواهند شد.
- از پد‌های جاذب استفاده کنید. عفونت سینه‌ها، از عواملی است که می‌تواند باعث ایجاد درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری شود. برای کاهش ابتلا به عفونت، لازم است تا سینه‌ها را پس از شستشو، کاملاً خشک کنید. همچنین توصیه می‌شود با استفاده از پد‌های جاذب در سوتین، ترشحات سینه خود را کنترل کنید.
- از کمپرس گرم یا سرد استفاده کنید. با گرم کردن سینه، خونرسانی به بافت سینه‌ها افزایش می‌یابد و درد سینه‌ها کمتر می‌شود. همچنین اگر درد سینه‌های شما به دلیل خونرسانی بیش از حد به بافت سینه است، استفاده از کمپرس سرد، خصوصاً در زیر سینه‌ها، توصیه می‌شود.
آیا درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری با جنسیت جنین ارتباط دارد؟
درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری جزئی از علائم بارداری و ناشی از تغییرات بدن مادر است و با جنسیت و سلامت جنین، ارتباطی ندارد.
سؤالات متداول
-
برای درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری به چه دکتری مراجعه کنم؟
مادران، در هر مرحله‌ای از بارداری خود، بایستی به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند. در صورت صلاحدید او و لزوم معاینات و درمان‌های اختصاصی، به پزشک دیگر ارجاع داده می‌شوید. -
تفاوت درد سینه در بارداری و پریودی چیست؟
درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری و پریودی، خصوصاً در اوایل بارداری، بسیار مشابه به یکدیگرند. در این مرحله سینه‌ها سفت‌تر شده و نسبت به لمس و فشار حساس می‌شوند.
اما در دوران بارداری، سینه‌ها به مراتب دردناک‌تر هستند و با نشانه‌های دیگری از جمله تغییر رنگ و بزرگی نوک سینه‌ها همراه می‌شوند.
درد سینه‌ها در پریودی، اغلب پیش از خونریزی بهبود می‌یابد، اما در دوران بارداری، این درد تا پایان سه ماهه اول بارداری همچنان مشهود و آزار دهنده است. -
درد سینه در اوایل بارداری چگونه است؟
درد سینه، از اولین علائم بارداری است و معمولاً در سه ماهه اول به اوج خود می‌رسد. از همان هفته‌های اول بارداری، حساسیت سینه‌ها به لمس کاملاً مشهود است. بنابراین فعالیت‌هایی مانند ورزش و رابطه جنسی، کمی ناخوشایند می‌شود.
با پیشرفت سه ماهه اول، سینه‌ها ممکن است به جای درد، سفت و سنگین شوند. بسیاری از زنان در سه ماهه اول حاملگی تورم در نوک سینه‌ها و آرئول‌ها (ناحیه اطراف نوک پستان) را تجربه خواهند کرد. -
آیا درد و حساسیت سینه در بارداری نگران‌کننده است؟
بهتر است بدانید که درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری نیز مانند بسیاری از تغییرات ناشی از بارداری، با علل مختلف فیزیولوژیک و پاتولوژیک همراه است.
خوشبختانه این تغییرات در طول بارداری، کاملاً طبیعی است و نیازی به نگرانی در مورد آنها نیست.
با این حال، در برخی موارد، درد و حساسیت سینه‌ها در بارداری می‌تواند ناشی از یک مشکل پزشکی باشد. در این موارد نباید علائم آن را نادیده گرفت و تشخیص و درمان به موقع آن مهم است.
