در این مطلب چه چیزی مطالعه خواهید کرد؟
درد و سوزش ادرار در دوران بارداری مشکلی است که اکثر مادران به آن مبتلا می‌شوند. معمولا در بارداری تغییرات زیادی در بدن ایجاد میشود که این تغییرات، احتمال عفونت ادراری و در نتیجه سوزش و درد را افزایش می‌دهد که باعث نگرانی و ترس میشود.
آیا درد و سوزش ادرار در دوران بارداری امری طبیعی است؟ آیا این عارضه به جنین آسیب می‌رساند؟ آیا می‌دانید چرا درد و سوزش ادرار در بارداری بیشتر است؟
چگونه میتوان درد و سوزش ادرار را درمان کرد؟ آیا راهی برای پیشگیری از این عارضه وجود دارد؟
با توجه به بروز مشکلاتی که عفونت مجاری ادراری برای مادر و جنین ایجاد می‌کند، بهتر است هر خانمی قبل از بارداری یا در دوران بارداری اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرید.
درد و سوزش ادرار در بارداری! آیا خطرناک است؟
معمولا در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیکی، بدن حساس‌تر و سیستم ایمنی ضعیف‌تر میشود. بنابراین بدن در این زمان آمادگی بیشتری برای دریافت انواع باکتریها دارد و زمانی که باکتری از واژن وارد مجاری ادراری شود، شروع به تکثیر می‌کند و عفونت ایجاد میشود. به همین دلیل درد و سوزش در هنگام ادرار رخ می‌دهد. رایج‌ترین علت سوزش و درد ادرار در بارداری عفونت مجاری ادراری است که باید خیلی سریع این عفونت درمان شود تا به جنین و مادر آسیبی نرساند.
علائم سوزش ادرار در بارداری
علائم درد و سوزش در بارداری به این بستگی دارد که کدام یک از بخش‌های دستگاه ادراری درگیر عفونت شده و چقدر پیشرفت کرده است. در زیر علائمی که ممکن است در سوزش ادرار مشاهده شود را بیان کرده‌ایم:
- تکرر ادرار
- سوزش و درد زمان ادرار
- بوی نامطبوع و بد ادرار
- بی‌اختیاری ادرار
- تب خفیف
- ادرار کدر یا همراه با خون
- درد و فشار در مثانه
روشهای تشخیص درد و سوزش ادرار در بارداری
با داشتن علائمی مانند درد و سوزش هنگام ادرار، وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک برای تشخیص دقیق، انجام آزمایش‌هایی را تجویز می‌کند. در ادامه به نمونه‌هایی از راه‌های تشخیص اشاره کرده‌ایم:
- آزمایش ادرار آزمایش ادرار برای شناسایی باکتری و آزمایش کشت ادرار برای شناسایی نوع باکتری گرفته میشود.
- تست استرس مثانه در این تست اندازه‌گیری ادراری که ممکن است بی اختیار نشت کند، ارزیابی میشود.
- سیستوسکوپی معاینه مثانه و مجرای ادراری برای بررسی عفونت و نوع اختلال به وجود آمده انجام میشود.
- سونوگرافی برای شناسایی هر گونه مشکل و اختلال در کلیه‌ها، مثانه و مجاری ادراری از این روش استفاده میشود.
داروهای درمان درد و سوزش ادرار در بارداری
پزشک داروهایی که برای مادر و جنین ضرر نداشته باشند را تجویز می‌کند که باید طبق دستور دوره درمان کامل شود. برخی از این داروها شامل موارد زیر هستند:
- آنتی‌بیوتیک به صورت قرص
- آنتی‌بیوتیک به صورت آمپول ( در صورت عفونت شدید)
- آنتی‌بیوتیک به صورت پماد موضعی ( در صورت سوزش خفیف)
- مسکن برای کاهش درد
علل درد و سوزش در بارداری چیست؟
درد و سوزش ادرار در بارداری دلایل متفاوتی دارد. در زیر به بررسی علت‌های این عارضه می‌پردازیم:
-
تغییرات هورمونی
مقدار زیادی هورمون پروژسترون در بدن که زمان بارداری بیشتر میشود، باعث شُل شدن عضلات و گشاد شدن لوله‌های حالب می‌شوند و راه نفوذ باکتری را بیشتر باز می‌کنند. تغییرات هورمونی در بارداری امکان رشد بیشتر باکتری را مهیا می‌کند.
-
مجاری کوتاه ادراری زنان
مجاری اداری زنان به دلیل شکل ظاهری کوتاه می‌باشند و به همین دلیل خیلی راحت و سریع‌تر باکتری وارد مجاری اداری زنان میشود.
-
فشار روی مثانه
با رشد جنین رحم بزرگ‌تر میشود و روی مثانه فشار وارد می‌کند و باعث میشود حرکت ادرار کُند شود یا به صورت کامل تخلیه نشود و زمان بیشتری طول می‌کشد تا ادرار خارج شود. در نتیجه باکتریها زمان بیشتری برای تکثیر دارند.
-
رابطه جنسی در دوران بارداری
یکی دیگر از دلایل عفونت مجاری ادراری داشتن رابطه جنسی در طول بارداری است، البته داشتن رابطه جنسی در این دوران مانعی ندارد، اما برقراری رابطه پتانسیل بیشتری برای ورود باکتری و ایجاد عفونت ادراری و در نهایت سوزش و درد هنگام ادرار می‌کند.
-
رعایت نکردن بهداشت ناحیه تناسلی
استفاده از سرویس‌های بهداشتی عمومی در سفر، استفاده از آب غیربهداشتی برای شسشوی دستگاه تناسلی، خشک نبودن لباس زیر هم از دلایل عفونت ادراری می‌باشند.
-
التهاب و تحریک
حساسیت به مواد بهداشتی و شوینده و تحریک ناشی از فعالیت جنسی باعث تحریک و التهاب میشود که ادرار را دردناک همراه با سوزش می‌کند.
انواع عفونت ادراری
عفونت مجاری ادراری در بارداری ممکن است در هر یک از قسمت‌های مجاری ادراری ایجاد شود و ممکن است باکتریها حرکت کنند و عفونت را پخش کنند. در زیر به معرفی انواع عفونت‌های ادراری در بارداری پرداخته‌ایم:
-
عفونت مثانه (سیستیت)
گاهی در برخی از مادران به دلایلی ادرار کامل تخلیه نمی‌شود و باکتریها در مثانه بیشتر می‌مانند، تکثیر شده و باعث التهاب، سوزش و درد در هنگام ادرار می‌شوند و اگر سریع تحت درمان قرار نگیرندمشکلاتن جدی‌تری ایجاد خواهد شد.علائم عفونت مثانه
علائم عفونت این ناحیه عبارت‌اند از: - درد و سوزش هنگام ادرار
- درد و سوزش زمان رابطه جنسی
- درد در لگن یا پایین شکم
- نیاز شدید به ادرار حتی با وجود مقدار خیلی کمی ادرار در مثانه
- ادرار بد بو و تیره
-
عفونت کلیه (پیلونفریت)
اگر عفونت مجاری ادراری درمان نشود، عفونت به کلیه سرایت می‌کند. این عفونت وارد کلیه و جریان گردش خون میشود و به کلیه آسیب می‌رساند و در نتیجه مادر و جنین دچار مشکلات می‌شوند.علائم عفونت کلیه
علائم عفونت این ناحیه شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع و استفراغ
- تب بالا همراه با لرز
- درد پهلوها
- مشاهده خون در ادرار
درمان عفونت کلیه
در ابتدا پزشک ساده‌ترین راه درمانی، یعنی مصرف آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کند، اما گاهی پیش می‌آید که عفونت کلیه بسیار شدید است، در این زمان پزشک دستور بستری در بیمارستان را می‌دهد که تا با تزریق وریدی آنتی‌بیوتیک سریع‌تر به بهبود مادر کمک کند و هم مادر و جنین تحت نظر باشند.
-
عفونت بدون نشانه
در برخی مواقع پیش می‌آید که باکتری در بدن نفوذ می‌کند یا در دستگاه تناسلی وجود دارد، اما هیچ علائم و نشانی ندارد. در دوران غیربارداری و طبیعی این باکتری مشکلی ایجاد نمی‌کند و بعد از مدتی از بین می‌رود. ولی عفونت بی‌نشانه یا ( باکتریوری) در دوران بارداری خطر عفونت کلیه را افزایش می‌دهد و موجب زایمان زودرس میشود. برای همین پزشک به محض اطلاع از بارداری آزمایش ادرار می‌گیرد تا در صورت هر نوع باکتری و عفونت بی‌نشانه آن را درمان کند.
زمان مراجعه به پزشک برای درد و سوزش ادرار در بارداری
سعی کنید از روشهای پیشگیری استفاده کنید تا مبتلا به سوزش و درد ادراری نشوید، اما اگر به هر دلیلی مبتلا شدید، با توجه به حساسیت دوران بارداری در صورت مشاهده هر یک از علائم سوزش و درد ادراری به پزشک مراجعه کنید.
روشهای پیشگیری از درد و سوزش ادرار در بارداری
برای پیشگیری از ابتلا به این عارضه در دوران بارداری انجام اقدامات زیر توصیه میشود:
- به اندازه کافی مایعات بنوشید.
- از لباس زیر تمیز و خشک استفاده کنید.
- دستگاه تناسلی را از جلو به عقب بشویید.
- بعد از هر رابطه جنسی مثانه را کامل تخلیه کنید
- از مصرف مواد بهداشتی برای شتشوی دستگاه تناسلی مانند ژل شستشو، صابون‌های عطری خودداری کنید.
- از مصرف سوسیس و کالباس و مواد غذایی کنسرویی خودداری کنید.
- از ویتامین C استفاده کنید.
- شلوار یا ساپورت تنگ نپوشید.
- از دوش گرفتن به جای حمام در وان استفاده کنید.
- هرگز ادرار خود را نگه ندارید و ادرار را کامل تخلیه کنید.
- از مصرف مواد حاوی گوگرد خودداری کنید.
آیا درد و سوزش ادرار برای جنین خطرناک است؟
بله، درد و سوزش ادرار نشانه عفونت ادراری میباشد، وجود هر گونه عفونت در زمان بارداری برای جنین خطر دارد و باعث زایمان زودرس میشود. عفونت ادراری ممکن است پیشرفت کند و به کلیه و مثانه و مجاری ادراری مادر آسیب برساند.
آیا درد و سوزش ادرار در بارداری به جنسیت جنین ارتباط دارد؟
خیر، درد و سوزش ادرار به خاطر ورود باکتری به مجاری ادراری و ایجاد عفونت است. جنسیت جنین به این عارضه ارتباطی ندارد.
درمان‌های خانگی برای بهبود درد و سوزش ادرار در بارداری
برخی از درمان های خانگی برای کمک به بهبود و درمان این عارضه شامل موارد زیر هستند:
- مصرف روزانه 8 لیوان آب کافی آب با حذف باکتری‌های مضر و همچنین دفع سموم بدن به بهبود کمک می‌کند.
- مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک ( ماست یا پنیر پروبیوتیک) ماست و پنیر پروبیوتیک باکتری‌های مضر را از بدن دور نگه می‌دارد. در رژیم غذایی از این دو ماده غذایی استفاده کنید.
- استفاده از کاندوم در زمان رابطه جنسی استفاده از کاندم هنگام رابطه جنسی از ورود میکروب و باکتریها به واژن جلوگیری می‌کند.
- استفاده از ویتامین c این ویتامین سیستم ایمنی را تقویت می‌کند و ادرار را اسیدی‌تر می‌کند و باعث کاهش باکتری میشود.
- گرم نگه داشتن مثانه گرما می‌تواند درد و سوزش را کاهش دهد.
- پوشیدن لباس زیر خشک و نخی رطوبت یکی از عوامل رشد باکتری میباشد. پس در زمان بارداری و برای درمان سوزش و درد مرتب لباس زیر خود را تعویض کنید و اجازه ندهید مربوط بماند.
- شستن و خشک نگه داشتن دستگاه تناسلی بعد از هر بار ادرار کردن دستگاه تناسلی خود را خوب بشویید و خشک کنید.
درمان‌های سنتی برای بهبود درد و سوزش ادرار در بارداری
بعضی از گیاهان خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی دارند که برای کاهش باکتری مفید هستند. اما باید توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر راه درمانی حتما باید با پزشک خود مشورت کنید. در زیر مواردی که خاصیت ضد باکتری و ضد میکروبی دارند را بیان کرده‌ایم:
- استفاده از سیر در رژیم غذایی
- استفاده از آب به مقدار کافی
- استفاده از لیمو در رژیم غذایی
- استفاده از زغال اخته
- استفاده از جوش شیرین
- استفاده از سرکه سیب و عصاره شاه توت
- مصرف اسفناج و برگ تربچه
- مصرف آب آناناس و آب انگور قرمز
- استفاده از دم‌نوش رزماری
- مصرف عصاره شاه توت
- مصرف زنجبیل
سوالات متداول
-
آیا سوزش ادرار در بارداری طبیعی است؟
خیر، تکرر ادرار به دلیل فشار وارد شده روی مثانه طبیعی است، اما سوزش و درد به دلیل عفونت مجاری اداری میباشد و هر گونه عفونت در دوران بارداری خطرناک است و به جنین و مادر آسیب می‌رساند. -
آیا بارداری احتمال ابتلا به سوزش ادراری و عفونت را بالا می‌برد؟
بله، بارداری باعث تغییرات زیادی در بدن میشود و احتمال ابتلا به عفونت هر یک از قسمت‌های دستگاه ادراری را بالا می‌برد. تغییرات هورمونی، بزرگ شدن رحم و شل شدن عضلات و لوله‌های حالب، در نتیجه هر یک از این اختلالات در بدن خطر احتمال به باکتری و در نهایت عفونت مجاری ادراری را افزایش می‌دهد. -
با سوزش ادرار در بارداری چه کنیم؟
با دیدن علائم عفونت ادراری باید سریع به پزشک مراجعه کنید و آزمایش ادرار بدهید و با تجویز پزشک آنتی بیوتیک مصرف کرد. عدم درمان به موقع این عارضه باعث گسترش عفونت میشود. -
عفونت ادرار در بارداری چگونه تشخیص داده میشود؟
با انجام آزمایش ادرار تشخیص داده میشود و برای بررسی نوع باکتری آزمایش کشت ادرار گرفته میشود. -
آیا عفونت ادرار در بارداری دوباره عود خواهد کرد؟
بعد از درمان سوزش ادرار در بارداری و پایان یافتن دوره درمان آزمایش دوباره ادرار داد تا از برطرف شدن عفونت مطمئن شویم. در 40 درصد از زنان باردار دوباره عود می‌کند. -
آیا مصرف آنتی‌بیوتیک برای بارداری خطرناک است؟
باید گفت که وجود هر گونه باکتری که منجر به عفونت میشود، بسیار خطرناک‌تر از آنتی‌بیوتیک میباشد. عفونت در صورت درمان نشدن آسیب‌های جدی به کلیه، مجاری ادراری و جنین می‌رساند. -
چرا بارداری احتمال ابتلا به عفونت مجاری ادراری را افزایش می‌دهد؟
در دوران بارداری به دلیل مقدار زیاد ترشح هورمون، قدرت ماهیچه‌های مثانه کم میشود و در این زمان فشار جنین روی دستگاه ادراری باعث میشود ادرار مثل همیشه تخلیه نشود و باکتریها زمان بیشتری در بدن می‌ماند و احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد. -
بهترین و سریع‌ترین درمان برای سوزش و درد ادراری در بارداری چیست؟
بهترین و سریع‌ترین درمان با تجویز پزشک مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مجاز در بارداری است که خیلی زود عفونت باکتریایی را از بین می‌برد و سوزش و درد را کاهش می‌دهد. به شرطی که دوره درمان کامل شود. -
علت سوزش و درد ادرار در بارداری چیست؟
درد و سوزش به دو دلیل ایجاد میشود، عفونت‌ها که به دلیل ورود باکتریها ایجاد میشود. التهاب و تحریک واژن که توسط عواملی مثل رابطه جنسی، حساسیت به شوینده‌ها و مواد بهداشتی ایجاد میشود. این دو عامل باعث سوزش و درد میشود.
