واریس واژن در بارداری

آیا این مطلب برای شما مفید است؟

معمولا در دوران حاملگی با چالش‌های زیادی روبرو می‌شوید. برای مثال ممکن است دچار عارضه‌هایی شوید که قبلا حتی یک‌ بار هم آنها را تجربه نکرده‌اید.
واریس واژن در دوران بارداری یکی از همین عارضه‌هاست. واریس دستگاه تناسلی از جمله بیماری‌هایی است که درد شدیدی ایجاد کرده و بسیاری از زنان باردار را درگیر می‌کند.
اما خبر خوب این است که معمولا واریس واژن در دوران حاملگی پس از زایمان از بین رفته و خطری ایجاد نمی‌کند.
حال واریس واژن در باراری چه علائمی دارد؟ چگونه درمان می‌شود؟
علت بروز آن چیست؟ آیا قابل پیشگیری است؟
در این مطلب در کنار شما هستیم تا به این سوالات پرتکرار در این زمینه پاسخی دقیق و قطعی دهیم. با ما همراه باشید.

واریس واژن در بارداری چیست؟

همانطور که می‌دانید رگ‌ها وظیفه پخش خون در سراسر بدن را بر عهده دارند. حال در ناحیه واژن نیز عروقی وجود دارند که این کار را انجام می‌دهند.
این عروق و رگ‌ها خون را از قلب دریافت کرده و اکسیژن آن را به سلول‌های ناحیه واژن می‌رسانند‌. سپس مجددا خون‌ را به قلب باز می‌گردانند.
خون هنگام بازگشت باید بر خلاف جاذبه زمین حرکت کند. به همین دلیل ممکن است به سمت پایین بازگردد‌.
اما در این میان دریچه‌هایی داخل عروق واژن باز می‌شوند که از بازگشت خون به عقب جلوگیری می‌کنند‌.‌ در دوران بارداری بدن دچار برخی تغییرات می‌شود‌.
این تغییرات دریچه داخلی رگ‌های واژن را ضعیف می‌کنند. در نتیجه دیگر رگ‌ها نمی‌توانند خون را به سمت قلب به حرکت در آورند.
در این صورت خون به قلب بازگشت نکرده و در داخل عروق ناحیه واژن تجمع می‌کند. اینگونه می‌توان گفت فرد به واریس واژن در بارداری دچار شده است.
در صورت ابتلا به این نوع واریس رگ‌های ناحیه واژن متورم‌ و برآمده می‌شوند. به طوری که حتی از روی پوست هم قابل رویت خواهند بود.
خوشبختانه این عارضه شایع نیست و تنها ۱۰ درصد از زنان باردار آن را تجربه می‌‌کنند.

انواع واریس واژن در بارداری

واریس واژن در حاملگی شامل دو نوع مختلف می‌شود که عبارت‌اند از:

1. واریس دکمه‌ای

   این نوع واریس با تورم عروق بسیار ریز رخ می‌دهد. در واقع می‌توان آن را نوعی واریس مویرگی دانست. حال در این عارضه دیواره رگ‌ها بسیار نازک است‌. به همین دلیل احتمال بروز خونریزی بسیار بالاست.

2. واریس برجسته

   واریس برجسته در اثر متورم ‌شدن رگ‌های بزرگتر به وجود می‌آید. با بروز این‌ عارضه رگ‌های بزرگ واژن دچار تورم شده و به راحتی از روی پوست هم قابل رویت هستند. حال در واریس برجسته ضخامت رگ‌ها بالاتر است و همین سبب می‌شود احتمال خونریزی آنها کاهش یابد.

آیا واریس دستگاه تناسلی در بارداری خطرناک است؟

واریس واژن در بارداری اگر از نوع خفیف باشد و به شکل زودهنگام درمان شود، خطری به همراه ندارد. اما اگر این عارضه به شکل حاد رخ داده و تورم ‌شدید ایجاد کند، ممکن است سبب بروز برخی مشکلات شود.
در این صورت مراجعه به پزشک برای شروع درمان ضرورت دارد. پس در حالت کلی اگر به این عارضه( چه خفیف و چه حاد) دچار شده‌اید، نباید آن را نادیده بگیرید.

علائم واریس واژن در بارداری

واریس واژن در حاملگی برخی علائم را به همراه دارد. به همین دلیل تشخیص آن کار دشواری نخواهد بود. در زیر به بررسی اصلی‌ترین علائم این عارضه پرداخته‌ایم:

1. احساس فشار در هنگام بروز واریس ناحیه واژن پر از خون می‌شود. همین مسئله می‌تواند نیروی زیادی را به دیواره رگ‌‌ها وارد کند. در نتیجه اینگونه فرد در قسمت واژن احساس فشار خواهد داشت که از ابتدایی‌ترین علائم واریس محسوب می‌شود.
2. درد شدید وقتی دچار واریس واژن در بارداری شوید، درد زیادی را در ناحیه لگن‌ احساس خواهید کرد. چون خون دیگر به قلب باز نمی‌گردد و تجمع آن درون رگ‌ها باعث جلوگیری از دفع مواد زائد می‌شود.
   در نهایت مواد زائد درون واژن جمع شده و همین مسئله سبب بروز درد شدید خواهد شد. حال درد ناشی از این بیماری هنگام رابطه جنسی، ایستادن‌های طولانی مدت، پیاده‌روی و .... تشدید می‌شود.
3. مشاهده رگ‌های بنفش و آبی در اثر ابتلا به این عارضه رگ‌های واریسی در زیر پوست برآمده می‌شوند. به همین دلیل می‌توانید آنها را مشاهده کنید. رنگ رگ‌های واریسی نیز معمولا بنفش و آبی است.
4. خارش واژن‌ واریس واژن در بارداری می‌تواند سیب ایجاد خارش پوست شود. البته خارش ناحیه واژن معمولا شدید نیست.
5. تغییر رنگ پوست واریس می‌تواند رنگ پوست واژن را نیز تغییر دهد. برای مثال ممکن است پوست این قسمت دچار کبودی یا قرمزی غیر طبیعی شود.
6. احساس سوزش واریس حاد سبب فشرده شدن رگ‌ها می‌شود. همین مسئله می‌تواند با ایجاد تورم شدید، سوزش پوست را به همراه داشته باشد.
   نکته: در برخی مواقع واریس هیچگونه نشانه یا علامتی ندارد. به همین دلیل فرد متوجه بروز آن نمی‌شود.

علل ایجاد واریس واژن در دوران بارداری

واریس واژن در بارداری علت‌های متعددی دارد که در زیر به بررسی آنها پرداخته‌ایم:

1. تغییرات هورمونی‌ در دوران ‌بارداری بدن هورمون‌های جدیدی مثل پروژسترون، استروژن و ‌‌... را تولید می‌کند. این هورمون‌ها باعث ضعیف شدن رگ‌های واژن شده و در عملکرد دریچه آنها اخلال ایجاد می‌کنند. در نتیجه اینگونه خون زیادی درون رگ‌‌ها جمع شد و فرد دچار واریس واژن خواهد شد.
2. افزایش حجم خون حجم خون بدن در دوران حاملگی تا ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. همین مسئله می‌تواند سبب بروز واریس واژن در بارداری شود‌. چرا که اینگونه خونرسانی به ناحیه واژن افزایش یافته و از طرفی سرعت گردش خون در این قسمت کمتر می‌شود.
3. ایستادن‌های طولانی مدت ایستادن‌های طولانی قطعا برای زنان باردار مضر خواهد بود. چرا که اینگونه خون ناحیه واژن نمی‌تواند به سمت قلب بازگشت کند. در نتیجه ایستادن سبب جمع شدن خون در رگ‌های واژن می‌شود.
4. رشد جنین چهارمین علت ابتلا به واریس واژن در بارداری رشد جنین است. جنین شما روز به روز در حال رشد است و نیاز به فضای بیشتری دارد. به همین دلیل ممکن است وزن و جسم جنین به رگ‌های رحم و واژن فشار وارد کند.
   با فشرده و تنگ شدن رگ‌ها عبور خون از آنها دشوار می‌شود. در نتیجه ممکن است خون درون آن‌ها جمع شده و دیگر به سمت بالا حرکت نکند.
5. وراثت واریس واژن می‌تواند به صورت ژنتیکی نیز منتقل شود. برای مثال اگر سابقه ابتلا به این عارضه در اعضای خانواده‌اتان وجود داشته باشد، احتمال اینکه شما نیز در دوران بارداری به آن دچار شوید بسیار بالاست.
6. تومور گاهی علت واریس واژن در بارداری رشد تومور در این ناحیه است. چرا که تومورها می‌توانند باعث تنگی و انسداد عروق این ناحیه شوند. البته این مورد بسیار نادر است.

واریس واژن در حاملگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای تشخیص واریس واژن وجود دارند که عبارت‌اند از:

1. معاینه فیزیکی در مرحله اول پزشک به معاینه فیزیکی ناحیه واژن می‌پردازد. در این معاینه سطح پوست مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت وجود رگ‌های برجسته، این عارضه تشخیص داده خواهد شد. همچنین در این مرحله سوابق پزشکی و علائم بیمار نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند.
2. سونوگرافی دومین روش تشخیص واریس واژن در بارداری سونوگرافی است. در این روش با استفاده از تجهیزات سونوگرافی تصاویر ناحیه واژن در مانیتور قابل مشاهده خواهند بود. پزشک بر اساس این تصاویر می‌تواند واریس را تشخیص دهد.
   این مورد زمانی انجام می‌شود که رگ‌های واریسی در عمق واژن بوده و با معاینه فیزیکی قابل رویت نباشند‌.
3. ونوگرافی ونوگرافی نیز یک‌ روش تشخیصی دیگر بوده که با تصویربرداری ام آر آی انجام می‌شود. البته این روش به علت خطرات احتمالی معمولا توصیه نمی‌شود. اما در برخی مواقع به صلاحدید پزشک برای تشخیص دقیق واریس صورت خواهد گرفت.

روش‌های درمان واریس واژن در بارداری

واریس واژن معمولا در دوران حاملگی قابل درمان نیست. چرا که بسیاری از روش‌های درمانی این عارضه برای جنین و مادر مضر هستند.
اما پس از زایمان می‌توانید واریس واژن را به کمک روش‌هایی مثل جراحی، لیزر، اسکلروتراپی و ... درمان کنید. پس بهتر است درمان را به بعد از زایمان موکول کنید.

چه زمانی باید برای واریس واژن در بارداری به دکتر مراجعه کرد؟

به طور کلی توصیه می‌شود هنگام بروز واریس واژن در حاملگی حتما به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر شرایط حادی نداشته باشید هم بهتر است توسط پزشک‌ معاینه شوید.
حال اگر علائم نگران کننده زیر را مشاهده کردید، باید فوری و بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنید:

1. درد شدید
2. تورم زیاد
3. خونریزی واژن
4. احساس سنگینی در ناحیه واژن
5. کبودی یا قرمزی غیر طبیعی پوست

روش‌های خانگی برای درمان واریس واژن در حاملگی

اگر به واریس واژن در بارداری دچار شده‌اید، می‌توانید با انجام برخی روش‌های خانگی به درمان آن کمک کنید. در زیر به معرفی این روش‌ها پرداخته‌ایم:

1. در آب گرم بنشینید. بهتر است یک وان یا لگن را پر از آب گرم کنید. سپس به مدت ده دقیقه درون آن بنشینید. این کار سبب بهبود گردش خون در ناحیه واژن می‌شود. پس روزانه یک مرتبه آن را انجام دهید.
2. از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید. استفاده از کمپرس سرد و گرم در ناحیه واژن باعث کاهش درد و تورم می‌شود. اما مدت زمان انجام این کار نباید بیش از بیست دقیقه در هر مرتبه باشد.
3. از لباس‌های فشرده کننده استفاده کنید. دیگر روش درمان واریس در بارداری استفاده از برخی لباس‌های فشرده کننده است. این لباس‌ها ناحیه واژن را تحت پوشش قرار داه و باید توسط پزشک‌ یا فیزیوتراپیست برایتان تجویز شوند. پوشیدن آن‌ها باعث ایجاد فشار برروی رگ‌های واریسی و تخلیه خون از آن‌ها می‌شود.
4. از بروز یبوست پیشگیری کنید. یبوست نه تنها واریس واژن را تشدید می‌کند بلکه احتمال خونریزی رگ‌‌های واریسی را نیز افزایش خواهد داد. چرا که یبوست باعث زور زدن بیشتر هنگام دفع مدفوع شده و اینگونه ممکن است رگ‌های واریسی دچار پارگی و خونریزی شوند. به همین دلیل باید با مصرف مایعات، مواد غذایی فیبر دار و ... به پیشگیری از آن کمک کنید‌.
5. ورزش فراموش نشود. ورزش‌های مخصوص ناحیه لگن برای درمان واریس در بارداری بسیار توصیه می‌شوند. این ورزش‌ها گردش خون در قسمت واژن را افزایش داده و به بهبود واریس بسیار کمک می‌کنند. اما در انتخاب تمرینات ورزشی حتما از فیزیوتراپیست یا مربی حرفه‌ای کمک بگیرید.
6. تغذیه اصولی داشته باشید. برخی مواد غذایی مثل میوه‌ها، سبزیجات و ... جریان خون در قسمت واژن را افزایش می‌دهند‌. اینگونه ممکن است خون به سمت قلب بازگشت کرده و واریس نیز به مرور درمان شود. در خصوص مصرف این مواد غذایی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
7. فرم خوابیدنتان را اصلاح کنید. برای درمان واریس در بارداری فرم خوابیدنتان را تغییر دهید. در واقع باید هنگام خواب پاها و باسن در سطح بالاتری قرار گیرند. پس توصیه می‌کنیم یک بالش در زیر باسن قرار دهید. اینگونه خون جمع شده در واژن به سمت قلب حرکت می‌کند.

آیا می‌توان از واریس واژن در حاملگی پیشگیری کرد؟

برخی نکات وجود دارند که در پیشگیری از واریس واژن در بارداری موثر هستند. این نکات عبارت‌اند از:

1. از نشستن و ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
2. ورزش کنید تا گردش خون قسمت واژن افزایش یابد.
3. برای استراحت کردن دراز بکشید.
4. بهتر است به پهلو بخوابید.
5. تحرک داشته باشید. حتی یک پیاده‌روی کوتاه مدت هم در پیشگیری از واریس واژن در بارداری موثر است.
6. از مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان مثل توت، ذغال اخته و ... بیشتر استفاده کنید.
7. وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنید. وزن بالا از اصلی‌ترین عوامل ابتلا به واریس واژن است.
8. از کفش‌های پاشنه کوتاه استفاده نمایید.
9. مصرف نمک‌ را کاهش دهید.
10. ویتامین C بیشتری مصرف کنید.

عوارض واریس ناحیه تناسلی در بارداری

واریس واژن در بارداری معمولا خطر خاصی به همراه ندارد. اما باعث بروز برخی مشکلات می‌شود. در درجه اول ظهور رگ‌های واریسی ظاهر ناخوشایندی در قسمت واژن ایجاد کرده و همین مسئله می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و فشار روانی بر افراد شود.
از طرفی دیگر نیز احتمال خونریزی رگ‌های واریسی وجود دارد. اما معمولا خونریزی قابل کنترل است. حال مهمترین خطر یا عوارض واریس واژن در بارداری لخته شدن خون است.
چنانچه خون در واژن جمع شود ممکن است سفت و لخته شود. در این صورت اگر خون لخته شده در رگ‌های سراسر بدن به جریان در آید خطراتی جدی ایجاد خواهد کرد. اما در حالت کلی احتمال بروز لخته خون در اثر واریس واژن بسیار کم است.

سوالات متداول

1. آیا همه مادران باردار به واریس واژن در دوران بارداری خود دچار می‌شوند؟

   خیر، تنها ۱۰ درصد از زنان این عارضه را تجربه خواهند کرد.

2. کدام مادران بیشتر در معرض ابتلا به واریس ناحیه تناسلی در دوران حاملگی خود هستند؟

   افرادی که سابقه خانوادگی این‌ عارضه را دارند، دچار اضافه وزن هستند و همچنین تحرک کافی ندارند بیش از سایرین به واریس واژن دچار خواهند شد.

3. آیا واریس واژن در بارداری با جنسیت جنین ارتباطی دارد؟

   خیر، این عارضه ارتباط خاصی به جنسیت جنین شما ندارد.

4. آیا واریس واژن در دوران بارداری به سلامت جنین آسیب می‌رساند؟

   خیر، معمولأ خطری برای جنین به همراه ندارد.

5. آیا واریس واژن در دوران حاملگی پس از زایمان از بین می‌رود؟

   در اکثر مواقع بله، در غیر این صورت هم می‌توانید بعد از زایمان برای درمان جدی اقدام کنید.

6. مادرانی که واریس واژن دارند، بهتر است زایمان طبیعی داشته باشند یا سزارین؟

   در این صورت برای جلوگیری از خونریزی بهتر است زایمان به صورت سزارین انجام شود. اما در نهایت پزشک‌ با معاینه فرد بهترین روش زایمان را انتخاب خواهد کرد.